60 yıllık sır çözüldü: Turuncu kedilerin DNA'sındaki 13 kat fark sebep oluyor

Turuncu kedilerin genetik sırrı çözüldü. Genetikçiler, evcil kedilerin turuncu rengine neyin neden olduğunu yıllar süren araştırmaların ardından sonunda ortaya çıkardı. Turuncu renk, kedilerin genomunda protein kodlamayan bir bölgedeki DNA eksikliğinden kaynaklanıyor.

TURUNCU RENGİN SEBEBİ ARHGAP36 GENİ

Sözcü'nün haberine göre Stanford Üniversitesi’nden genetikçi Greg Barsh ve ekibi, turuncu tüylerin bulunduğu kedilerde Arhgap36 adlı genin, turuncu tüy olmayan kedilere göre 13 kat daha fazla RNA ürettiğini keşfetti.

Araştırmacılar, bu genin protein kodlayan kısmında bir mutasyon olmasını beklerken, genin öncesindeki bir DNA dizilimindeki eksikliğin genin işleyişini etkilediğini fark etti.

KEDİLER NASIL TAMAMEN TURUNCU OLUYOR?

Turuncu tüy mutasyonunun X kromozomunda yer alması, bu rengin dişi ve erkek kedilerde farklı şekilde görülmesini açıklıyor. Erkek kedilerde genin bir kopyası bulunduğu için renk daha baskın ortaya çıkarken, dişi kedilerde iki X kromozomundaki genlerin biri rastgele etkisiz hale geliyor.

Bu durum, dişi kedilerde siyah ve turuncu yama benzeri bir desen (calico veya tortoiseshell) oluşmasına neden oluyor. Eğer dişi kedinin her iki X kromozomunda da turuncu gen mutasyonu varsa, bu kediler tamamen turuncu oluyor. Ancak bu durum oldukça nadir görülen bir genetik kombinasyon.

Araştırma, aynı zamanda calico ve tortoiseshell desenlerinin (kaplumbağa kabuğu deseni) nasıl oluştuğunu da açıklıyor. Calico kedilerde (patiska kedisi), ekstra bir beyazlık mutasyonu bulunuyor ve bu mutasyon, pigment hücrelerinin (melanositlerin) gelişimini etkileyerek farklı bölgelerdeki renklerin karışımına yol açıyor.

60 YILLIK SIR ÇÖZÜLDÜ

Araştırmacılar, kedilerde turuncu rengin ortaya çıkmasına neden olan genetik mekanizmayı keşfetmek için 188 kedinin DNA’sını inceledi.

145 turuncu, 6 calico/tortoiseshell ve 37 turuncu olmayan kediyle yapılan çalışmalar, tüm turuncu kedilerde 5 kilobazlık bir DNA eksikliğinin olduğunu gösterdi.

Turuncu kedilerin “çok zeki olmama” gibi bir şöhreti bulunsa da, bilimsel olarak bu tür renk mutasyonlarının sağlık veya zihinsel yetenekler üzerinde bir etkisi bulunmadığı açıklandı.

Arhgap36 geninin kedilerde yalnızca pigment hücrelerinde etkili olduğu, diğer canlılarda görülen gelişimsel problemleri tetiklemediği belirtildi.