Turizm, Kültür, Gençlik ve Çevre Bakanlığı bütçesi kabul edildi

Meclis Genel Kurulu'nda 1 milyar 936 milyon 92 bin TL'lik Başbakan Yardımcılığı, Turizm, Kültür, Gençlik ve Çevre Bakanlığı bütçesi oyçokluğuyla kabul edildi. 

Başbakan Yardımcılığı, Turizm, Kültür, Gençlik ve Çevre Bakanı Fikri Ataoğlu konuşmasında, 2025-2034 yılları için hazırlanan turizm planına işaret ederek, yatak sayısının 2034’e kadar 84 bini aşmasının planlandığını söyledi.

Charter uçak seferler için teşvik verilmesinin planlandığını da kaydeden Fikri Ataoğlu, bu teşviki acentelere değil uçaklar vermeyi planladıklarını, 5 yıldızlı ve casinolu otellerin dışındaki otellere hibe verileceğini de dile getirdi.

SOLYALI

Başbakan Yardımcılığı, Turizm, Kültür, Gençlik ve Çevre Bakanlığı bütçesi görüşmesinde konuşan CTP Lefkoşa Milletvekili Ürün Solyalı, bakanlık bütçesini değerlendirdi, Çevre Dairesi çalışmalarına değindi. Solyalı, bakanın çevre çalışmalarına hiç değinmediğini, Meclis kürsüsünden bu konuda bir çalışma duymadığını ifade etti.

Solyalı, çevreye gereken önemin verilmesi, imarda yapılaşmada çevreye duyarlı davranılması, deprem riskine karşı gerekli önlemlerin yapılması gerektiğini, bunların da geciktirilmeden yapılmasını istedi.

Su konusuna da değinen Solyalı, Türkiye’den su getirilmesiyle su ihtiyacının bitmediğini, yerel kaynakların korunması gerektiğini vurguladı. Solyalı, gelecekten çalışanan su kaynakları ile yaşam sürdüklerini belirterek, yerel kaynakların kıymetine işaret etti, kullanılabilir, içilebilir su kaynaklarının korunması ve üzerine ciddiyetle eğilmek gerektiğine vurgu yaptı.

Kontrolsüz su kullanımının önüne geçilmesi ve sayaçsız kuyu kalmaması gerektiğini ifade eden Solyalı, tarım alanında da bunun öneminin büyük olduğunu söyledi.

Gençlik Dairesinin, gençlerin boş saatlerini doldurma amacının hemen değiştirilmesi gerektiğini, gençlere her alanda sahip çıkılması ve kapatisesinin artırılması gerektiğini ifade eden Solyalı, gençlik için acil eylem planı ortaya konması gerektiğini, barınma, istihdam, fırsat eşitliği, teknolojiye ulaşım alanında ciddi çalışmalar yapılması gerektiğini kaydetti.

Avrupa Birliği projelerinin gençlere yönelik kullanılmasının önemine işaret eden Solyalı, ülkede gençler için hep küçük dünyaları konuştuklarını ancak büyük dünyaları konuşmaları gerektiğini söyledi, göç etmek niyetinde olan gençler için ülkelerinde fırsat yaratılması gerektiğini söyledi.

Solyalı, Binboğa yem fabrikasında işlerin doğru gitmediğini ifade ederek, burada 50 milyon TL’ye yakın zarar olduğunu belirterek, denetime muhtaç olduğunu kaydetti. Burada yöneticilerin satın alma ve ihale tüzüğüne uygun davranılmadığını anlatan, karşılıksız çek yazıldığını ve 2023 yılı raporunu okuyan Solyalı, mali sürdürülebilirliliğin de yok edildiğini belirtti.

Bağış yapıldığını ancak bağış talebi olmadığını, adına bağış yapılan kişinin değil başkasının bu bağışı aldığını ifade eden Solyalı, ihalelerde de şeffaflıktan uzak hareket edildiğini söyledi.

Solyalı, buradaki iddiaların, yolsuzlukların rahatsız edici olduğunu, örneğin yönetim kurulu yemekleri, yurt dışı harcamaları, ziyaretlerinin denetlenmesi gerektiğini ifade ederek, buradaki sorumluluğun hükümette olduğunu kaydetti.

BAYBARS

UBP Lefkoşa Milletvekili Zorlu Töre’nin konuşmasını geri çekmesi üzerine Bağımsız Lefkoşa Milletvekili Ayşegül Baybars söz aldı.

Baybars, Başbakan Yardımcılığının, turizmi de barındıran bir bakanlık olduğunu ve 2025 yılı bütçesiyle bir reform veya yatırım beklemediklerine işaret etti. Baybars, bütçe açığının büyüdüğünü ve bunun devam ettiğini ifade ederek, bütçenin önemli bir ayağının turzim olduğunu ancak gelir artırıcı bir adım da atılmadığını söyledi.

Ekonomik kalkınmanın yeni gelir artrıcı önlemlerle sağlanabileceğini ifade eden Baybars, imar planlarının önemine değindi, bakanlık bünyesinde yer alan şehir planlama ve buna bağlı imar dairelerinin tümünün yer aldığını kaydetti.

Ülkedeki yapılaşma, çevre bütün izin makamlarının Başbakan Yardımcılığında olduğunu belirten Baybars, Lefke İmar Planı ile ilgili gelişmelerin ne olduğunu sordu, yerel yönetimden de ses beklediğini söyledi.

Gazimağusa Yeniboğaziçi İskele İmar Planı ile ilgili gelişmeler ve verimli toprakların korunması gibi konularla ilgili sorular soran Baybars, artık eyleme geçilmesi ve şehir planlama, kültür, toprağının korunması adına emirnamenin yayınlanması gerektiğini kaydetti.

Baybars, Meseryaya yönelik yatırım girişimleriyle ülkesel imar planının da önem taşıdığını, depreme yönelik önlemlerin alınması, izinler verilirken planlamaların yapılması gerektiğini ifade etti.

Yeraltı kaynaklarının korunması için su depolamaya önem verilmesi ile ilgili bütçede bir kaynak göremediğini ifade eden Baybars, yerel su kaynaklarının korunmasının ve su ile ilgili dairelerin geliştirilmesinin önemine işaret etti.

Baybars, turizm ve tarihi yerler ile müzelere gereken önemin verilmesini, korunmasını, gelecek nesillere korunarak aktarılmasını isteyerek, bütçede eski eserlerin korunması ile ilgili kaynak olup olmadığını sordu.

Kültüre gençliğe gereken önemin verilmediğini ifade eden Baybars, ülkenin geleceği gençliğe gereken desteğin verilmesini istedi. Çevreye de gereken önemin verilmesi gerektiğini belirten Bayrbars, yerel yönetimlerle işbirliği içinde kanalizasyon altyapısı için gerekli olan yatırımların yapılmasını da istedi.

Baybars, sıfır bütçe ile ülkenin toprağı, yerel kaynakları, kültürü eski eserlerinin bir yasa ile korunabileceğini vurguladı.

Turizm fuarlarına katılım ve dijital pazarlamanın iyi kullanıldığını ancak burada kullanılan görsellerin ülkede de gerçek olması için çevreye önem verilmesi gerektiğini ifade eden Baybars, ülkede kayıtlı kişilerin ne amaçla ülkeye geldiğinin raporlanması, veri tabanının geliştirilmesi gerektiğini söyledi.

Örneğin verilere göre ülkeye bu yıl 50 bin civarında ABD vatandaşı geldiğini, ancak 2 bin 600 civarının ülkede konakladığını ifade eden Baybars, bu yüzden verilerin mutlaka güncellenmesi, turizm açısından gelme sebepleri için detaya inilmesi gerektiğini kaydetti.

İNCİRLİ

CTP Lefkoşa Milletvekili Sıla Usar İncirli de, denizler konusuna değinerek, turizm tanıtımlarında büyük bir yer tutan denizlerin güvenliğinin sağlanamadığını, boğulmalar veya boğulma riskleri yaşandığını belirtti.

İncirli, denizlerin, yasa çerçevesinde korunması gerektiğini, ülkeye turist davet ederken, can kurtarma ve diğer tedbirlerin alınmadığını kaydetti, bu yıl 14 kişinin yaşamını yitirdiğini söyledi.

Mavi bayrak sertifikasyonunun önemine işaret eden İncirli, Türkiye’nin bu uygulamada dünyada 3., Rum kesiminin 13. olduğunu belirterek, ülkede de buna önem verilmesi gerektiğini, çünkü insanların öldüğünü kaydetti.

Dağların korunması gerektiğini ifade eden İncirli, Çevre Dairesi'nin de bu bakanlıktan alınması gerektiğini, çünkü gerçekten başarısız olduğunu söyledi.

ÖZTÜRK

UBP İskele Milletvekili Yasemi Öztürk de, çevrenin en çok önem verdiği konulardan biri olduğunu belirterek, çevre olmadan yaşam olamayacağını söyledi.

Öztürk, ağaçlar kesilerek, toprak doğa kirletilerek binalar yapıldığını, çevrenin turizm için de büyük önem taşıdığını kaydetti. Öztürk, turizm, çevre, kültür, her alanın ayrı ayrı önemli olduğunu belirterek, teşviklere değindi, teşviklerin doğru yerlere yönlendirilmesi halinde bilet fiyatlarının düşeceğine, yerel ürünlerin kullanımının artacağına, çevrenin eski eserlerin korunacağına dikkat çekti.

Öztürk, çocuklara su ve çevre bilincinin aktarılması gerektiğini ifade ederek, gençlere yönelik yeni faaliyetlerin de hayata geçirilmesini, böylece yanlış yönlere kaymalarının önüne geçilebileceğine inanç belirtti.

Kanalizasyon sıkıntısına işaret eden ve özellikle denize akan pis suların yarattığı sıkıntıya işaret eden Öztürk, “Bu ülke hepimizin, hep birlikte geleceğimize sahip çıkmalıyız” dedi.

ÖZDENEFE

CTP Girne Milletvekili Fazilet Özdenefe de, hükümetin neredeyse yarısını oluşturan bir bakanlığın ve en istikrarlı bakanın bütçesini görüştüklerini ifade ederek, ülke turizminin sürdürülebilir olmasının önemine işaret etti.

Özdenefe, gelecek nesiller için çevreye, turizme, kültüre eski eserlere sahip çıkılmasının önemine işaret ederek, Turizm Master Planının ne olduğunu sordu.

Ülkeye ulaşımda bilet fiyatlarının büyük önem taşıdığını ancak turist sayısının artırılması için buna yönelik bir çalışma yapılmadığını belirten Özdenefe, turist sayısının azaldığını ancak buna şaşırmadıklarını, çünkü yerli üretimin giderlerinin arttığını ve ülkenin pahalılaştığını, rekabet edebilirliliğin düştüğünü söyledi.

Ülke vatandaşlarının bile artık güneyi veya Avrupayı tercih ettiğini ifade eden Özdenefe, ülkede turizm alanında bir takım yanlışlıkların, ülkeyi turizmde her alanda geri götürdüğünü kaydetti.

Ülke turizminin sadece kumara yönelik yapılmasının yanlış olduğunu, çünkü şimdi Güneyde yarın Türkiye’de casino açılmayacağının nereden bilindiğini soran Özdenefe, ülkede turizmin 12 ay yapılacak şekilde düzenlenmesi gerektiğini belirtti.

Çevreye yönelik eleştirilerde bulunan ve gerekli denetimlerin yapılmadığını, kalıcı çözümlerin bulunamadığını ifade eden Özdenefe, denizlere yönelik “temiz” raporlarını eleştirdi, önlem alınmasını istedi.

Özdenefe, inşaat sektöründen dolayı ülkede çevre, deniz kirliliğinin arttığını, deprem riskine karşı önlem alınmadığını ifade ederek, Güngör Çöplüğünün de kapasitesinin dolduğunu, ülkede çöp sorununun baş gösterdiğini kaydetti.

CMC’nin de bu ülkenin en büyük çevre sorunlarından biri olduğunu belirten Özdenefe, çevre sorunlarına karşı ciddi bir şekilde eğilmeleri gerektiğini söyledi.

Su konusunda da gerekli adımların atılması ve yerel kaynakların korunmasının önemine vurgu yapan Özdenefe, imar planı, şehir planlama gibi konulara önem verilmesi gerektiğini kaydetti. “Yılan hikayesine” dönen imar planlarının artık hayat bulması gerektiğini ifade eden Özdenefe, Lefke İmar Planının nerede olduğunu sordu.

ÖZUSLU

CTP Lefkoşa Milletvekili Sami Özuslu da, turizm ağırlıklı yaptığı konuşmasında, ülke turizmini değerlendirdiği analizini paylaştı. Özuslu, ülke turizminin; pahalılık, savaş - silahlanma ve yanlış Kıbrıs siyaseti nedeniyle tehdit altında olduğunu belirtti. Özuslu, yüksek bilet fiyatları ve piyasadaki pahalılığın turisti başka destinasyonlara yönelttiğini ifade ederek, çevre tahribatının, yanlış şehir planlamalarının da bunda etkili olduğunu söyledi. Özuslu, turizm üzerinden ülkeye insan getirilmesinin yaratabileceği sıkıntılara dikkat çekerek, personel sıkıntısına da işaret etti.

Savaşlardan çekilen acılara dikkat çeken Özuslu, tüm halkların kardeş olduğunu söyledi, turizmcilere “barışa sahip çıkalım” çağrısı yaptı.

Turizmde çeşitliliğin önemine vurgu yapan Özuslu," ülkede yeni bir uçak şirketi kurulmasının bilet fiyatlarını düşürebileceğini, ancak Larnaka havalimanının da ciddi bir fırsat ve potansiyel olduğunu" söyledi.

Ülke turizmine yönelik Ercan ve Larnakadan girişlerle ilgili detaylı rakamlar paylaşan Özuslu, yeni geçiş kapılarının açılmasına yönelik hükümetin görüşünün ne olduğunu sordu. Özuslu, Erhan Arıklı’nın yerinden söylediği “gerekirse yeni kapılar açılır” sözüne teşekkür etti, yeni geçiş noktalarının açılmasının elzem olduğunu ve destek olacaklarını kaydetti.

Yeşil Hat Turizminin geliştirilmesi gerektiğini ifade eden Özuslu, turizmde iki tarafın “kazan kazan” stratejisiyle hareket etmesini temenni etti.

Çevreye yönelik önerilerini paylaşan Özuslu, bakanlığın çevreye yönelik duyarlı olmasını istedi, atıklarla ilgili gerekli adımların atılmasını söyledi. Kötü durumdaki devlet dairelerinin de yeni Cumhurbaşkanlığı yerleşkesine taşınmasını da öneren Özuslu, eksiklikler yanlışlıklar olabileceğini ancak gereken adımların atılması gerektiğini söyledi.

HAMZAOĞULLARI

CTP İskele Milletvekili Biray Hamzaoğulları da, “buğday paraları ne zaman ödenecek” diye sordu, üreticinin borçla ektiği buğdayın ücretinin ödenmesi gerektiğini kaydetti.

Harup üreticilerinin de ödenmediğini, çocuklarına kitap kıyafet alamadığını ifade eden Hamzaoğulları, hükümeti eleştirdi, neden bir proje üretilmediğini ve ne zaman ödeme yapılacağını sordu. Hamzaoğulları, eşekler konusunun da Karpazda sorun olduğunu ifade ederek, eşeklerin tarlalarına giren üreticilerin büyük sıkıntı yaşadığını, trafikte de kazalar yaşandığını anlattı.

Hamzaoğulları, bu konuda bir şeyler yapılması gerektiğini ifade ederek, Fikri Ataoğlu’na yönelik “Bu konuda bir şeyler yapacak mısınız” diye sordu.

ŞAHALİ

CTP Gazimağusa Milletvekili Erkut Şahali de, ülkede casino izni almak için yapılan girişimlere işaret ederek, bu konuda düzenlenmeye çalışılan yasa ile 700 yatak kapasitesi olan bir yere casino izni alacak fırsatı vereceği uyarısında bulundu.

Şahali, turizmin yaygınlaştırılması gerektiğini ifade ederek, “ülkede turizmin 5 yıldız ve casino mu yoksa yaygın bir turizm mi” olduğunu sordu, vizyonu merak ettiğini söyledi. Şahali, yasadan maddeler okuyarak, bakanlıktan görüş istedi.