Yapay zekâ destekli kameralar "mevzuata aykırı şekilde" devreye giriyor

Yapay zeka destekli 130'u sabit 20'si mobil toplam 150 kamera devreye giriyor. Sistemin yasal ve teknik altyapısına ilişkin yapılan açıklamalar ise ciddi soru işaretleri gündeme geldi.

15-16 Ağustos’ta faaliyete geçmesi planlanan ve mevcut kameralara kıyasla daha hassas ölçüm kapasitesine sahip olacağı belirtilen sistemin, Trafik ve Ulaştırma Hizmetleri Komisyonu’nun onayı alınmadan monte edilmeye başlandığı ifade edildi. Trafik Kazalarını Önleme Derneği ile mühendis odaları, sürecin hem mevzuata hem de mühendislik ilkelerine aykırı şekilde yürütüldüğünü belirterek hükümete uyarıda bulundu.

MEHMET ZEKİ AVCI: KAMERALAR MEVZUATA AYKIRI BİR ŞEKİLDE KOMİSYONA SUNULMADAN MONTE EDİLİYOR!

Konuyla ilgili olarak Trafik Kazalarını Önleme Derneği Başkanı Mehmet Zeki Avcı, Kıbrıs Postası’na yaptığı özel açıklamada, yapay zekâ destekli yeni trafik kameralarının Trafik ve Ulaştırma Hizmetleri Komisyonu’nun gündemine dahi getirilmeden monte edilmeye başlandığını belirtti.

Mevzuata göre trafikle ilgili her kararın bu komisyondan geçmesi gerektiğini hatırlatan Avcı, komisyonun yalnızca devlet temsilcilerinden değil; mühendis odalarından hukukçulara, polislerden bakanlık yetkililerine kadar trafik güvenliğiyle ilgili tüm paydaşları kapsadığını vurguladı.

Komisyonda görevli olmalarına rağmen radarlarla ilgili gelişmeleri gazetelerden öğrenmek zorunda kaldıklarını ifade eden Avcı, “Bu durum devlet ciddiyetiyle bağdaşmaz” dedi. Kameraların teknik özelliklerine dair henüz bilgi sahibi olmadıklarını söyleyen Avcı, önümüzdeki günlerde konuyla ilgili resmi bir açıklama yapacaklarını duyurdu.

"YENİ KAMERALARLA İLGİLİ DÜZENLEMELER, YASAL SÜREÇ İŞLETİLMEDEN İLERLİYOR"

Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı’nın, trafikte sigara içen sürücülere yönelik ceza uygulamasının yeniden değerlendirileceğine ilişkin açıklamasını da eleştiren Avcı, son 13 yangının 5’inin sigara kaynaklı olduğunu hatırlatarak bu yaklaşımın “ciddiyetsiz” olduğunu ifade etti. Sürüş sırasında sigara içmenin yalnızca bireysel değil, kamusal bir risk taşıdığını vurgulayan Avcı, bu konunun da komisyonda tartışılamadığını çünkü komisyonun toplanmadığını ve kameraların montajının yasal süreç işletilmeden başlatıldığını söyledi. Ayrıca bu tür sistemlerin kurulacağı noktaların da komisyona sunulması gerektiğini hatırlattı.

MAKİNA VE İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODALARI: SÜREÇ, MÜHENDİSLİK İLKELERİNE, BİLİME VE KAMU YARARINA AYKIRI!

Öte yandan, Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne (KTMMOB) bağlı Makina Mühendisleri Odası ile İnşaat Mühendisleri Odası da yapay zekâ destekli yeni trafik kameralarına ilişkin ortak bir açıklama yaparak, uygulamanın mühendislik disiplinine ve kamu yararı ilkesine aykırı olduğunu savundu.

Makina ve İnşaat Mühendisleri Odaları tarafından yapılan ortak basın açıklamasında, Trafik Kazalarını Önleme Derneği Başkanı Avcı’nın yeni kamera sistemlerinin Trafik ve Ulaştırma Hizmetleri Komisyonu’na sunulmadan monte edildiğine dair açıklamalarıyla paralel olarak şu ifadeler öne çıktı:

"Mevcut sistemlerin “demode” olduğu yönündeki beyanlar, ancak detaylı teknik raporlar ve kalibrasyon/güncelleme analizleriyle doğrulanabilir. Bu yapılmadan, çalışır durumdaki sistemlerin sökülmesi mühendislik etiğine aykırıdır ve kamu zararı doğurur.

'YENİ SİSTEMİN KONUMLANDIRILMASINDA TEKNİK HATALAR VAR; HEM HUKUKİ HEM DE GÜVENLİK RİSKİLERİ TAŞIYOR'

Yeni sistemlerin konumlandırılmasında ve ölçüm mesafelerinde teknik hatalar gözlenmektedir. Hız ölçümlerinin mümkün olan en kısa mesafede ve doğru sabit açılarla yapılması gerekir. Aksi takdirde sistemin hem hukuki geçerliliği hem de trafik güvenliğine katkısı tartışmalı hale gelir. Her türlü teknoloji yatırımı; ihtiyaç analizi, mühendislik raporları, montaj-işletme-bakım protokolleri ile birlikte belgelenmeli ve kamuoyuna açıklanmalıdır"

"BİLİME AYKIRI BU UYGULAMALARA DERHAL SON VERİLMELİDİR; AKSİ TAKDİRDE TÜM YASAL YAKLARIMIZI KULLANARAK MÜCADELE EDECEĞİZ"

Açıklamanın sonunda hükümete de açık uyarıda bulunan Mühendis Odaları, “Kamu kaynaklarının israfına yol açan, mühendislik bilimine aykırı uygulamalara derhal son verilmelidir. Aksi halde tüm yasal haklarımızı kullanarak mücadele edeceğiz” ifadeleri kullanıldı.

Trafik güvenliği adına teknolojik dönüşüm hedefiyle başlatılan yeni kamera sistemi, uygulamadaki usulsüzlük iddiaları ve teknik yetersizlik eleştirileriyle uzmanlığın paydaşları adına gölgelenmiş durumda. Hem Trafik Kazalarını Önleme Derneği'nin hem de mühendis odalarının ortaklaştığı temel eleştiri, karar süreçlerinin şeffaf yürütülmemesi ve bilimsel denetim mekanizmalarının devre dışı bırakılması.

Kameraların faaliyete geçeceği tarihin yaklaşmasıyla birlikte kamuoyunun beklentisi, sistemin şeffaf biçimde denetlenmesi, teknik raporların paylaşılması ve kamu zararına yol açabilecek adımların ivedilikle durdurulması yönünde.