Özsağlam: AB ortak güvenlik politikası yürütemedi, ABD, Birleşik Krallık ve Rusya ön planda

Doç. Dr. Muhittin Tolga Özsağlam, Alaska’da gerçekleşen Trump-Putin zirvesi ve sonrasında yaşananlarla ilgili AB’nin ortak güvenlik politikası yürütemediğini, ABD, Birleşik Krallık ve Rusya’nın ön planda olduğunu söyledi.

Doç. Dr. Muhittin Tolga Özsağlam, Alaska’da gerçekleşen Trump-Putin zirvesi ve ardından Beyaz Saray’da yapılan AB–Zelensky toplantısını Kıbrıs Postası’nda değerlendirdi.

Dünya siyasi tarihi açısından son bir haftada önemli iki zirveye tanıklık edildiğini kaydeden Özsağlam, ''Önce Alaska’da gerçekleşen Putin-Trump zirvesi daha sonra ise Washington’da Beyaz Saray’da AB liderleriyle Ukrayna Devlet Başkanı Zelensky’nin katılımlarıyla gerçekleşen zirve…'' ifadelerini kullandı. 

Özsağlam, zirvelerde ne konuşulacağından öteye hangi konularda uzlaşı sağlanacağına Trump ve Putin tarafından karar verildiğini belirtti. 

Özsağlam, Alaska zirvesini değerlendirirken, zirvenin eski Rusya topraklarında oluşunun oldukça manidar olduğunu belirtti. Buna ek olarak 10 yıldan sonra ilk kez Rusya Devlet Başkanı’nın ABD’ye bir ziyaret gerçekleştirdiğine dikkat çekti. Trump-Putin görüşmesinin her iki lidere de uluslararası diplomasi alanında ve kendi toplumları önünde güç kazandırdığını ifade etti.

Trump’ın, Rusya liderini ABD’de ağırlayarak prestij kazandığını vurgulayan Özsağlam, sürece Avrupa Birliği üyesi ülke liderlerini ve Zelensky’yi kendi çizdiği rota çerçevesinde katacağı mesajını verdiğini söyledi. Zirvede devletlerin sınırlarının değişmezliği yerine değişebilir olduğu yaklaşımının ön plana çıktığını aktardı.

Trump’ın Putin ile görüşmesini takiben Beyaz Saray’da AB liderlerini ve Zelensky’yi kabul tablosunun oldukça manidar olduğunu ifade eden Özsağlam, bu tabloda Trump’ın açıkça Batı dünyasının başat gücü benim, beni dinleyeceksiniz mesajı verdiğini belirtti. Avrupalı liderlere güvenlik için daha fazla bütçe ayırın mesajı verilirken, Ukrayna’da bir toprak düzenlemesinin olacağının da dillendirildiğini kaydetti.

Özsağlam, AB’nin ortak bir güvenlik politikasını yürürlüğe geçirememesi, güvenlik için yeterli askeri bütçeyi oluşturamaması ve Angela Merkel sonrası liderlik noksanlığının AB’yi zayıf bir konuma düşürdüğünü ifade etti. Hantal bürokratik yapı ve çok sesli dış politika yaklaşımıyla AB’nin Ukrayna meselesinin yanı sıra Suriye ve Gazze gibi konularda da silik kaldığını kaleme aldı.

Uluslararası hukuk kavramının zirvelerin ardından bir kez daha arka plana atıldığını belirten Özsağlam, Ukrayna’da oluşturulması düşünülen güvenlik garantilerinin güçler dengesi üzerinden şekillendirildiğini kaydetti.

Önümüzdeki dönemde Trump-Putin arasındaki ilişkilerin seyrinin yalnızca Ukrayna değil, Akdeniz, Arktik Okyanusu, Orta Afrika ve Latin Amerika’daki ekonomi politiği de etkileyeceğini vurgulayan Özsağlam, Asya-Pasifik’te ABD-Çin ve Sibirya’da Rusya-Çin ilişkilerinin de sürece ayrı bir boyut kattığını söyledi.

ABD’nin ön plana çıktığı, Birleşik Krallık’ın dünya siyasetinde etkinliğini artırdığı, Rusya’nın güç gösterisi bağlamında prestij kazandığı, Çin, Hindistan ve Brezilya’nın ise ekonomi politik anlamda yeni aktörler olarak önemsendiğini belirten Özsağlam, karmaşık ve çok kutuplu bir yapıya evrilen bu dünya düzeninde gelişmelerin doğal olarak Akdeniz jeopolitiğinin ortasında bulunan Kıbrıs’a da etkilerini hissettirdiğini ve hissettirmeye devam edeceğini söyledi.