Hakan Gündüz: Kıbrıs’ta çözüm, kaynak paylaşımı ve uzlaşma zemininde aranacak

Sosyolog Hakan Gündüz, Ulaş Barış’ın Kıbrıs Postası’nda hazırlayıp sunduğu Gündem programında 2020 cumhurbaşkanlığı seçimi ile 19 Ekim 2025 seçimini karşılaştırdı. 2020’deki seçimin “kazanma” üzerinden değil, Mustafa Akıncı’nın “kaybı” üzerinden şekillendiğini; o dönemde etkili bir propaganda ve doğrudan müdahale olduğunu hatırlattı. 2025 seçiminin aynı kalıplarda okunmaması gerektiğini vurguladı.

Gündüz, kampanya dönemindeki söylem ve vaatlerin, seçmenin algısında nasıl çözüldüğüne dikkat çekti. “Takke düştü kel göründü” benzetmesiyle, paketlerin içeriğinin açığa çıkmasının bazı çevrelerde güven kaybına yol açtığını, bunun oy davranışlarına yansıdığını belirtti. Sessiz kalan seçmenlerin, güçlü görünenin yanında yer alma eğiliminin seçim sonucunu etkilediğini, beklenenden büyük oy farklarının bu tür motivasyon değişimleriyle açıklanabileceğini söyledi.

Gündüz, özellikle bazı bölge ve seçmen kitlelerinde (örneğin İskele çevresi ) son haftada gözlemlenen dalgalanmaların, partiler arası dengeleri değiştirdiğini ifade etti. Partisel düzeyde meydana gelen parçalanmanın ve “hesap kesilmesi” hissinin, hem saha dinamiklerini hem de parti içi uyumu etkilediğini aktardı.

TÜRKİYE’NİN ROLÜ VE İÇ DİNAMİKLER

Türkiye’den gelen aktörlerin ve resmi ya da resmi görünümlü ekiplerin rolüne geniş yer veren Gündüz, Ankara’daki güç mücadelelerinin ve bazı yapıların tasfiye sürecinin Kıbrıs bağlamında da yansımaları olduğunu söyledi. Türkiye’nin dış politika öncelikleri, ekonomik kriz yönetimi ve iç iktidar mücadelesinin, Kıbrıs’taki siyasi tercihleri etkilemeye devam edeceğini vurguladı.

Gündüz, enerji, dış borç ve uluslararası ilişkiler bağlamında Türkiye ile uyumlu bir hattın Kuzey Kıbrıs için stratejik öneme sahip olduğunu savundu. Türkiye’nin masadan kopması hâlinde oluşabilecek risklere dikkat çekerek, dış politikanın ve müzakere gücünün korunmasının yerel çıkarlar açısından belirleyici olduğunu söyledi.

Tufan Erhürman’ın seçilmesinin, Ankara ile sağlıklı bir ilişki kurma potansiyeli taşıdığını ifade eden Gündüz, Rum tarafının masaya hangi aktörle oturmak isteyeceğini düşünürken Erhürman tercihinin daha rasyonel olabileceğini belirtti. Erhürman döneminde federasyon tezinin seçim propagandasına güçlü yansımadığına, fakat masada uyumlu bir ekibin önemine vurgu yaptı.

KIBRIS SORUNUNUN GELECEĞİ VE PAZARLIKLAR

Gündüz, Kıbrıs konusunun uluslararası pazarlıklar çerçevesinde şekilleneceğini, “tanınma” ya da ilhak gibi söylemlerin pratikte sınırlı karşılığı olduğunu savundu. Masada çözüm ve kaynak paylaşımı gibi somut çıkarların konuşulacağını; bunun için uzlaşma arayışının kaçınılmaz olduğunu ifade etti.

Ekonomik kayıplar, suç ve göç gibi iç olguların toplumsal motivasyonu zayıflattığını söyleyen Gündüz, yöneticilerin günlük siyasi hesaplar uğruna kritik politikaları göz ardı etmemesi gerektiğini belirtti. Türkiye-Kıbrıs ilişkilerinde stratejik düşünmenin ve uzun vadeli dış politika okumalarının önemine dikkat çekti.

Tufan Erhürman’ın kendi ekibi içerisinde bu okumaları 24 saat yapabilecek kişilere ihtiyaç duyduğundan bahseden Gündüz, Halkın Partisi Genel Başkanı Kudret Özersay’ın isminin bu noktada önemli olduğuna dikkat çekti.

Gündüz, seçimlerden çıkarılacak derslerin Türkiye ve Kıbrıs’ın kuzey kesimi açısından dikkatle okunması gerektiğini; yürütmenin, dış politikayı ve bölge dinamiklerini 24 saat izleyen, analiz eden kadrolarla güçlendirilmesi gerektiğini önerdi. Siyasi aktörlerin kısa vadeli kazanımlar yerine uzun vadeli stratejilere öncelik vermesinin önemini vurguladı.