Trump'ın önerdiği 20 maddelik Gazze barış planı neleri içeriyor?

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'de barış planı teklifini kabul etti.

20 maddelik plan iki liderin Beyaz Saray'da yaptığı görüşme sırasında duyuruldu.

Müzakereleri yakından takip eden bir Filistinli yetkili, BBC'ye yaptığı açıklamada, teklifin Doha'daki Hamas yetkililerine iletildiğini söyledi.

Netanyahu, Hamas planı reddederse veya uygulamazsa İsrail'in "işini bitireceğini" belirtti.

Trump ise Hamas'ın planı kabul etmemesi halinde Netanyahu'ya "yapması gerekeni yapması" için ABD'nin tam destek vereceğini söyledi.

Peki 20 maddelik barış planı teklifi neleri içeriyor?

Plan kapsamında Hamas silahlarını bırakacak ve bütün silahları imha edilecek.

20 canlı İsrailli rehine ve öldüğü düşünülen 24'ten fazla kişinin kalıntıları 72 saat içinde iade edilecek.

Öneriye göre, rehineler serbest bırakıldıktan sonra İsrail yüzlerce mahpus Gazzeliyi serbest bırakacak.

Aynı zamanda her iki taraf da öneriyi kabul ederse "Gazze Şeridi'ne tam yardımın derhal gönderileceği" belirtiliyor.

ABD planında Gazze'nin gelecekteki yönetimi de genel hatlarıyla tasvir ediliyor.

Buna göre Gazze'yi geçici olarak "teknokrat, apolitik Filistin komitesi" yönetecek. Bu komite, Barış Kurulu adı verilen bir uluslararası geçiş organının gözetimi ve denetimi altında görev yapacak.

Barış Kurulu'nun başında Trump olacak. Eski İngiltere Başbakanı Tony Blair ve "duyurulacak" diğer liderler de yönetim organında yer alacak.

Gazze'yi eski İngiltere Başbakanı Tony Blair mi yönetecek?

Teklifte Hamas'ın yönetimde "doğrudan, dolaylı veya herhangi bir şekilde" hiçbir rolünün olmaması gerektiği belirtiliyor.

Planın büyük bir kısmı, ABD'nin Gazze'yi yeniden inşa etmek için "ekonomik kalkınma planı"na odaklanıyor.

Ayrıca, "İsrail'in Gazze'yi işgal etmeyeceği veya ilhak etmeyeceği" ve güçlerinin zaman içinde aşamalı olarak bölgeden çekileceği belirtiliyor. Plan ayrıca, nihai bir Filistin devletinin kurulmasına da kapı aralıyor.

'Müzakerelerin yeniden başlatılması için zemin oluşturuyor'

BBC'nin ABD Dışişleri Bakanlığı muhabiri Tom Bateman'ın yorumu:

Trump'ın 20 maddelik barış planı, savaşın nasıl sona erdirileceği ve Gazze için savaş sonrası yönetimin nasıl uygulanacağına dair ayrıntılı bir öneri değil. Bu, daha sonraki arabuluculuk müzakereleri için bir çerçeve veya kendi deyimiyle "ilkeler" sunuyor.

Rehinelerin ve tutukluların serbest bırakılmasını, İsrail askerlerinin kısmi olarak çekilmesini ve ardından Gazze için bir yönetim ve güvenlik mekanizması öngören tek bir anlaşma.

Taslak, kendine özgü bir şekilde renkli ve Trump'ı "Barış Kurulu"nun başkanı yapıyor; yani fiilen Gazze valisi olacak. Ancak bugünün asıl amacı, Trump'ın Beyaz Saray'da Netanyahu'yu bu ilkeleri kabul etmeye ikna etmesiydi.

İsrail'in de destek verdiğini duyduk ve şimdi sıra Hamas'ta. BBC'ye konuşan kaynaklara göre Hamas yetkilileri, öneriyi pazartesi akşamına kadar görmemişti.

Çerçeve, Trump yönetiminin Arap ve Avrupa ülkelerinin beklentisine yaklaştığını gösteriyor.

Özellikle de Trump'ın şubat ayında Beyaz Saray'da Netanyahu ile birlikteyken duyurduğu Gazze "Rivierası" planını rafa kaldırıyor.

Bu, İsrail'deki aşırı sağın özlemini çektiği Filistinlilerin sınır dışı edilmesi planıydı.

Ayrıca, Filistinlilerin kendi kaderini tayin hakkı fikri, Arap ülkeleri ve Netanyahu'nun desteklemeye istekli olacağı kadar muğlak ancak İsrail'deki aşırı sağ bundan şikayetçi olacaktır.

Planın birçok bölümünde, İsrail ve Hamas'ın şartlar konusunda tartışacağı alanlarda netlik eksikliği var; bazı maddeler yalnızca tek bir cümle uzunluğunda.

Hamas artık bu ilkeleri kabul etmesi için Katar ve diğer Arap ülkelerinin baskısı altında kalabilir. Ancak o zaman gerçek müzakereler yapılmalı.

Bu anlamda, bu gelişme savaşın sonu değil, müzakerelerin yeniden başlatılması için zemin oluşturuyor.