İktisatbank piyasa analizi: Dolara yönelik güven krizi başladı!

İktisatbank'ın 4 Nisan 2025'e ilişkin Günlük Piyasa Analiz ve Yorumu şu şekilde:

• ABD Başkanı Trump’ın geniş kapsamlı gümrük tarifeleri açıklaması sonrası küresel mali piyasalarda büyük çaplı türbülans yaşandı. Piyasaların korku endeksi VIX son yedi ayın zirvesine yükselirken, ABD'de önde gelen endeksler %5'den fazla gerileyerek multi yılların en büyük günlük kayıplarından birini kaydetti. En büyük 500 şirketin işlem gördüğü S&P 500 endeksinde bir günde 2,4 trilyon dolar buhar olurken, yatırımcılar güvenli limanlara adeta akın etti. Çin ve AB’nin misilleme sinyalleri küresel ticaret savaşına dair endişeleri artırırken, yatırımcılar riskli varlıklardan çıkıp tahvil gibi güvenli limanlara yöneldi: ABD 10 yıllık tahvil getirisi %4,0 seviyesinin altına gerileyerek son altı ayın en düşük seviyesini test etti. Apple, Amazon, Nvidia gibi devlerin hisseleri %10'a yakın değer kaybederken, perakende ve bankacılık sektöründe de benzer düşüşler görüldü. Küçük ölçekli şirketleri temsil eden Russell 2000 endeksinin %6,6 düşmesi, iç talep ve büyüme görünümüne dair soru işaretlerini derinleştirdi.
• Trump'ın piyasaları tepetaklak etmesi sonrası, altının ons fiyatı dün sabah erken saatlerde 3,167 dolar seviyesine kadar yükselerek yeni bir rekor kırması ardından gün içinde yüz dolardan fazla gerileyerek 3,054 dolar seviyesini test ederek büyük bir difransiyel kaydetti. Altın günü her ne kadar 3,100 dolar seviyesinin kıyısından kapatmada başarılı olsa da, gümüş risk off moduna boyun eğerek oldukça sert bir satış baskı ile karşı karşıya kalarak %6'dan fazla geriledi. Teknik bir bakış açısı ile haftalık kapanışın 31 dolar seviyesinin altında olmaması kaydı ile yaşanan sert geri çekilmeyi düzeltme olarak yorumlayacağız.
• Risk sınıfına giren finansal varlıklarda sert satışlar, güvenli limanlarda ise kuvvetli alımların yaşandığı dünkü günde, petrolün varil fiyatı %7'ye yakın gerilerken, bitcoin ise %4 gerileyerek bir kez daha 81bin dolar seviyelerinin diplerine temas etti. Bitcoin cephesinde son altı haftadır, haftalık kapanışın 81bin dolar üzerinde olduğunu ve devamında tepki alımlarının yaşandığını görüyoruz. Bu bakış açısı ile Bitcoin'i takip etmekte fayda görüyoruz. 
• Türk mali piyasalarında son haftalarda var olan büyük çaplı türbülans yerini nispeten sakinliğe terk ederken, yurt dışı piyasalarda başlayan yangın içeride de hisse senetlerine sirayet etti. Borsa 100 ana endeksi günü %0,4 oranında sınırlı da olsa düşüşle kapatırken, bankacılık endeksi ise günü %1'in üzerinde düşüşle tamamladı. USDTRY kurunu TCMB 38,00 Çanakkale geçilmez bariyeri ile savunmaya devam ederken, 5 yıl vadeli CDS risk primi düne oranla 10 baz puan yükselerek 324 seviyesine yükseldi. Bu arada, Trump'ın sağa sola kırmızı kart gösterdiği tarihi günde, Türkiye'nin %10 oranında düşük tarife grubunda yer aldığını da gördük. Türkiye iş adamı veya sanayicisinin bu krizi fırsata çevirerek ABD'nin halihazırda yüksek tarife oranlarına sahip ülkelerden yaptığı ithalatın rotasını lehe çevirmesi gerekiyor. Her ne kadar tarife savaşları büyük riskler içerse de, potansiyelini de göz ardı etmemek gerekiyor!
• Dün bültenimizde belirttiğimiz üzere, bayram dönemi riski almak istemeyen yatırımcıların döviz talebi ile 2 Nisan valörlü işlemlerde TCMB'nin analitik bilançosu 5,3 milyar dolar erime kaydetmiş. Kuvvetle muhtemel bugün açıklanacak resmî rakamlarda TCMB'nin bu kaybını bir nebze de olsun telafi ettiğini göreceğiz. Bu arada siyasi iklim değişikliği ile tetiklenen finansal türbülansta yaşanan döviz talebinin TCMB'nin net yabancı para pozisyonuna verdiği tahribatın da 32 milyar dolar seviyesine yükseldiğini not etmiş olalım (bakınız grafik).
• Dün gözler tarifeleri takip ederken, TÜİK Mart ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Buna göre aylık TÜFE artışı piyasa beklentilerinin bir miktar altında %2,46 artış kaydederken, yıllık gerçekleşmeyi de %38,1'e getirdi. Yıllık gerçekleşme Aralık 2021'den bu yana en düşük düzeyde gerçekleşirken, yılın ilk üç ayında ise kümülatif enflasyon oranı %10,06 oldu. Mart ayının son kısmında yaşanan finansal türbülansın enflasyon rakamlarına Nisan ayında olumsuz yansıyacağını lâkin dün de bültenimizde belirttiğimiz üzere, ekonomik aktivitenin zayıf olması nedeniyle etkinin sınırlı kalacağını düşünüyoruz. Hatırlamak gerekirse, imalat sanayi PMI verisi son beş ayın dibinde gelirken, beyaz eşya satışları Şubat ayında %18 geriledi. Tüketici güveni gerilerken, dün Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği verisine göre her ne kadar otomobil satışları Mart ayında canlı olsa da, yılın ilk çeyreği geçen yılın aynı döneminin altında kaldı! Bu minvalde, finansal türbülansın atlatılması sonrasında, TCMB'nin zayıflayan ekonomik aktivitenin de yardımı ile yaz aylarıda yeniden faiz indirimine başlayacağını, politika faizini ise sene sonu %35 seviyesine getireceğini tahmin ediyoruz.
• Yeni gün başlangıcında sert satış baskısının korunduğunu görüyoruz. ABD borsalarının geceyi %5-6 civarında düşüşle tamamlaması ardından bu sabah vadeli işlemlerde de %1'e yakın düşüşler göze çarpıyor! Pasifiğin diğer ucunda da kan gövdeyi götürmüş durumda. Japon hisse senetleri %4 civarında gerilerken, Trump’ın sert gümrük tarifesi hamlelerinin küresel resesyon endişelerini tetiklemesiyle 2020’den bu yana en sert haftalık düşüşünü yaşıyor. Güvenli liman arayışında güçlenen YEN'in de etkisi ile ihracat odaklı hisse senetleri baskı altında kalırken, Nikkei ve Topix endeksleri haftalık bazda sırasıyla %9 ve %10’a yakın geriledi; bankacılık hisseleri ise %20’yi aşan kayıplarla tarihi düşüşlere sahne oldu. 
• Trump’ın beklenenden sert gümrük tarifeleriyle küresel ticaret savaşını kızıştırması, yatırımcıları güvenli limanlara yöneltti; Japon yeni altı ayın zirvesine yaklaşırken, dolar ciddi baskı altında kaldı. Wall Street’teki sert satışlar ve stagflasyon endişeleri, FED’den bu yıl içinde dört faiz indirimi beklentisini güçlendirdi. Dolar endeksi (DXY) 2022’den bu yana en kötü gününü yaşarken son altı ayın da en düşük seviyesini test etti. ABD para birimine yönelik güven krizinin de başladığını düşünmeden edemiyorum!  Kraliyet aslanı Sterlin 1,32 seviyesine varan bir yükseliş kaydederken, yeni güvenli liman (!) olarak görülen EUR ise 1,1150 seviyelerine varan bir yükseliş kaydederek son altı ayın zirvesini test etti. EUR cephesinde teknik mânâda 1,12 ; Sterlin cephesinde de 1,33 seviyelerini büyük bir önemle takip etmek gerekiyor! Dolar endeksinde ise düşüş 100,5 seviyesinde tamamlanmazsa, sermaye akımlarındaki yön değişiminin kur hareketlerinde kontrolsüz dalgalanmalara yol açabileceği ihtimâli göz ardı edilmemelidir! Gözler bugün ABD istihdam verisine çevirilirken, Powell’ın konuşmasını da yakından takip edecektir.