Hayat pahalılığı sepetini güncellemek en az 450 bin euro!

KKTC’de hayat pahalılığı ve maaş artışlarında temel alınan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), esasen yaklaşık 10 yıl öncesine ait verilere dayanıyor.

Son dönemde kamuoyunda tartışma konusu olan ve “DVD okuyucu” gibi çağdışı ürünlerin hâlâ sepette yer almasıyla alay konusu olan bu durumun arka planına dair önemli açıklamalar, eski DPÖ Müsteşarlarından ekonomist-yazar Ödül Muhtaroğlu’ndan geldi.

Muhtaroğlu, şu an yürürlükte olan TÜFE sepetinin, 2014 Ekim – 2015 Eylül tarihleri arasında yapılan ve 1 yıl süren bir hane halkı bütçe anketine dayandığını belirtti.

2015 öncesinde ise son çalışmanın 2008’de yapıldığını söyleyen Muhtaroğlu, “O tarihten bu yana teknik anlamda yeni bir endeks oluşturulamadı” dedi.

2021’DEKİ ANKET ‘PANDEMİ SAPMASI’ GEREKÇESİYLE RAFA KALDIRILDI

Son dönemde kamuoyunda tartışma konusu olan ve “DVD okuyucu” gibi çağdışı ürünlerin hâlâ sepette yer almasıyla alay konusu olan bu durumun arka planına dair önemli açıklamalar, eski DPÖ Müsteşarlarından ekonomist-yazar Ödül Muhtaroğlu’ndan geldi.

Pandemi döneminde, 2021 yılında İstatistik Kurumu tarafından yeni bir anket çalışması yapılmaya çalışıldığını hatırlatan Muhtaroğlu, Dünya Bankası’nın finansal desteğiyle yapılan bu çalışmanın “pandemi koşullarının yarattığı tüketim sapmaları” nedeniyle sağlıklı sonuç vermediğini söyledi.

Muhtaroğlu, “Uyarılarımıza rağmen bu çalışma yapıldı ancak pandemi etkileri nedeniyle maksat hâsıl olmadı. O veri raflarda kaldı. Teknik anlamda da 2015 endeksi yürürlükte kaldı” ifadelerini kullandı.

Yeni bir hane halkı bütçe anketi için gereken bütçenin en az 450 bin Euro, yani yaklaşık 21 Milyon TL olduğunu belirten Muhtaroğlu, bu kaynağın Türkiye, Avrupa Birliği, Dünya Bankası ya da yerel imkânlarla yaratılması gerektiğini söyledi.

“Bütçe kadar önemli olan, bunu yapmak için gereken niyet ve siyasi iradedir. En kısa sürede yeni hane halkı bütçe anketi ve endeks oluşturma çalışmaları başlatılmalıdır” diyen Muhtaroğlu, aynı durumun yıllardır yapılmayan nüfus sayımı için de geçerli olduğunu vurguladı.

Ödül Muhtaroğlu “anket 1 yıl sürüyor ve toplamda 3 Bin 240 ailenin harcamalarının kaydı ile tamamlanıyor. Her ay yaklaşık 270 aile ile bu anket yapılır. Bir ay boyunca harcamaları kayıt altına alınır. Bir yılsonunda 3 Bin 240 aile sayısına ulaşılır” dedi.

Konuyla ilgili kamuoyunda dolaşan farklı ve çelişkili açıklamalara da değinen Muhtaroğlu, “Kendim de hayretle takip ediyorum. Sepetten ürün çıkarıldı mı çıkarılmadı mı, endeks güncellendi mi güncellenmedi mi… Oysa teknik gerçeklik ortadadır: 2015 verileriyle hayat pahalılığı hesaplanmaya devam ediyor” dedi.