Erkan Okandan: Kamu emekli maaşlarının toplam transfer giderleri içindeki payı yüzde 31,32

Ekonomist Erkan Okandan’ın kaleme aldığı analiz, merkezi bütçeden maaş nitelikli transfer giderlerine ilişkin dikkat çekici veriler içeriyor. 2021 Aralık ile 2025 Haziran arasındaki üç buçuk yıllık süreçte, kamu emeklisi sayısı toplamda bin üç yüz otuz kişi arttı. Bu artış, yüzde dokuz virgül sıfır dokuzluk bir büyümeye karşılık geliyor.

Yıllara göre kamu emeklisi artışı:

• 2021 Aralık - 2022 Aralık: 361 kişi (%2,47)
• 2022 Aralık - 2023 Aralık: 306 kişi (%2,04)
• 2023 Aralık - 2024 Aralık: 288 kişi (%1,87)
• 2024 Aralık - 2025 Haziran: 154 kişi (%0,97)

Artış oranlarının her yıl gerilediği gözlemleniyor. 2025'in ilk yarısındaki rakamlar, yıllık emekli sayısı artışının 280 ila 310 kişi bandında, oransal olarak ise yüzde bir virgül seksen ile iki arasında sabitlendiğini gösteriyor.

Emekli maaşlarının toplam transfer giderleri içindeki payı bütçedeki payı: Yüzde 31,32

Haziran 2025 itibarıyla kamu emeklilerine ödenen maaşların toplam transfer giderleri içindeki payı yüzde otuz bir virgül otuz iki oldu. Bu grup, kamu çalışanlarından sonra en büyük kalemi oluşturuyor ve beş alt başlığa ayrılıyor:

Haziran 2025 itibarıyla kamu emekli grupları:

Emekli Sandığı Fonu kapsamında olmayanlar

Kişi sayısı: 10.606

Oranı: %20,18

Emekli Sandığı Fonu kapsamında olanlar

Kişi sayısı: 4.097

Oranı: %9,66

Mücahit emeklileri

Kişi sayısı: 833

Oranı: %0,69

Belediye emeklileri (merkezi bütçeden ödenenler)

Kişi sayısı: 413

Oranı: %0,79

Cemile yardımı alanlar

Kişi sayısı: 5

Oranı: %0,003

En büyük grup azalıyor, yeni emekli verilmiyor

Emekli Sandığı Fonu kapsamında olmayanlar, halen kamu emeklileri arasında en büyük grup olsa da bu grup artık yeni emekli vermemekte. 1 Temmuz 1987 öncesinde kamuya giren kadrolular bu kapsamda yer alıyor. Haziran 2025 itibarıyla bu grubun kişi sayısı, 2021 Aralık'a göre 543 kişi azaldı. Oransal olarak bu düşüş yüzde iki virgül kırk yediolarak gerçekleşti.

Okandan’a göre bu azalışın nedeni yaşlılık, yıpranma ve vefat gibi doğal süreçlerle açıklanıyor. Bu grubun sayısının ilerleyen yıllarda da sürekli azalacağı öngörülüyor.

En hızlı artan grup: 1987 sonrası kamu çalışanları

Emekli Sandığı Fonu kapsamında olanlar, yani 1987 sonrası kamuya giren kadrolular arasında ise emeklilik sayıları yükseliyor. Bu grup, Aralık 2021 ile Haziran 2025 arasında 2.130 kişi arttı. Bu da yüzde yüz virgül yetmiş birlik bir artışı ifade ediyor.

Okandan’a göre bu artış önümüzdeki dönemde hız kaybetse de bir süre daha devam edecek. Ancak bu grupta da ilerleyen yıllarda, 1. grup gibi azalma trendi başlayacak.

Mücahit ve belediye emeklileri azalıyor veya sabitleniyor

Mücahit emeklileri, son üç buçuk yılda 145 kişi azaldı ve bu azalma yüzde on dört virgül seksen üç olarak ölçüldü. Yeni mücahit emeklisi verilmediği ve yaş ortalamasının yüksek olduğu bu grubun uzun vadede tamamen sıfırlanması bekleniyor.

Belediye emeklileri, özel yasayla merkezi bütçeye aktarılmış durumda. Bu grup, söz konusu dönemde 38 kişi arttı ve oran olarak yüzde on virgül on üç büyüme gösterdi. Ancak yeni belediye istihdamları Sosyal Sigortalar üzerinden emekli olacağından, bu grubun da zamanla sabitleneceği öngörülüyor.

Emeklilik tercihini hızlandıran etken: Yüksek enflasyon

Okandan, yüksek enflasyon, TL’nin değer kaybı ve kamuda denetim eksikliği gibi faktörlerin deneyimli kamu personelini erken emekliliğe yönelttiğini belirtiyor. Özellikle son maaş üzerinden hesaplanan emekli maaşlarının, enflasyon nedeniyle çok kısa sürede yüzde yetmiş seviyesine ulaşması, bu tercihi cazip hale getiriyor.

Emekli olanların yerine yapılan yeni istihdamlar da merkezi bütçe üzerindeki mali yükü artırıyor.

Geleceğe dair öngörü: Artış eğilimi azalacak

Erkan Okandan’ın değerlendirmesine göre, merkezi bütçeden maaş alan kişi sayısındaki artış eğilimi 2030'ların başına kadar kademeli olarak azalacak, ardından yatay bir seyir izleyip düşüşe geçecek.

Bunun temel nedeni, Emekli Sandığı Fonu kapsamındaki kamu çalışanlarının kamuda giderek azalması ve yeni istihdamların tamamının Sosyal Sigortalar Yasası kapsamında olması. Yani gelecekte kamu emekli maaşları, Sosyal Sigortalar üzerinden ödenecek.