Ünal Üstel: Güney’in tutuklama girişimlerinin yasal olmadığı AİHM kararıyla ortaya konmuştur

Başbakan Ünal Üstel, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) 10 Haziran 2025 tarihinde açıkladığı K.V. Mediterranean Tours Limited kararına ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu.

Başbakan Üstel, AİHM’in, bir kez daha Taşınmaz Mal Komisyonu’nu (TMK), Kıbrıslı Rumların başvurabileceği tek yasal iç hukuk olduğunu teyit ettiğine dikkat çekti.

Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin mülkiyet kaynaklı yaptığı tutuklamalara işaret eden Üstel, “Bu girişimlerin yasal olmadığı bu kararla bir kez daha ortaya konmuştur” ifadelerini kullandı.

Başbakan Üstel, hükümetin, özellikle son yıllarda yapmış olduğu ödemelerin AİHM kararının çıkmasında etkili olduğunu da belirtti.

Başbakan Üstel’in açıklaması şu şekilde:

“AİHM 10 Haziran 2025 tarihinde açıkladığı K.V. Mediterranean Tours Limited kararı ile Taşınmaz Mal Komisyonu’nun (TMK) Kıbrıslı Rumların Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC) terk etmiş oldukları taşınmaz mallara yönelik iddiaları bakımından tüketilmesi gereken etkin bir iç hukuk yolu olduğunu bir kez daha teyit etmiştir.

AİHM, Kıbrıslı Rumların KKTC’de terk ettikleri taşınmaz mallara ilişkin olarak malın iadesinin tek çare olmadığını, TMK’nın verebileceği tazminat veya takas kararlarının da iade kadar geçerli bir telafi yöntemi olduğunun altını çizmiştir.

Özellikle Kapalı Maraş’ta bulunan bir taşınmaz için dahi iade dışında tespit yapılabiliyor ise, bu tespit mülkiyet rejimimiz için bir dönüm noktasıdır.

TMK'nın yargı yetkisinin Kapalı Maraş için de geçerli olduğunu bizler daha önce de ifade etmiştik.

Ayrıca Kapalı Maraş’taki Rum başvurularına Vakıflar İdaresi de taraf olmuştur.

Bu davada başvuran Rum şirket Vakıflar İdaresi'nin taraf olamayacağını iddia etmiştir.

Ancak mahkeme, TMK’nın Kapalı Maraş’ta bulunan başvuruya konu taşınmaz mal ile ilgili süreçte, Vakıflar İdaresi’ni müdahil taraf yapan kararını, adil yargılama ilkesi ile çelişmeyeceği tespitini yapmıştır.

AİHM, bu kararıyla, TMK'nın yaptığı ödemelerin tatmin edici olduğunu ve bu ödemelerin istikrarlı bir şekilde devam ettirilmesinde yarar gördüğünü de eklemiştir.

TMK’nın etkinliği büyük ölçüde yapılan ödemelere bağlıdır. İktidarımız döneminde bu konuda ciddi bir fon yaratılmıştır.

Biz bugün TMK’da bu ödemeleri yapmasaydık bizim lehimize olacak bir karar belki de çıkmayacaktı.

Bu zamana kadar Rum vatandaşlarına 350 milyon 850 bin sterlin ödeme yapılmıştır.

Sadece 2024-2025 yılında yaratılan fonla 106 milyon 374 bin sterlinlik ödeme yapılmış ve 230 dava sonuçlandırılmıştır.

Diğer bir ifadeyle son bir yıl içerisinde yapılan bütün ödemelerin neredeyse üçte birine tekabül eden bir ödeme gerçekleştirilmiştir.

Bu ödeme artışının ve istikrarın Mahkeme tarafından değer bulması bizler açısından olumlu bir gelişmedir.

Güney Kıbrıs Rum Yönetimi 67/ 2005 sayılı yasa ile kurulan Taşınmaz Mal Komisyonu (TMK)’nun etkinliğini ortadan kaldırmak için elinden geleni yapmaya devam edecektir.  Ancak biz uluslararası hukukun içerisinde kalmaya devam edeceğiz.

AİHM, bir kez daha etkin iç hukuk yolu olarak TMK’yı gösterdi. Bu karar, AİHM'in Güney Kıbrıs’a tutuklamalar konusunda verdiği bir mesajdır.  Kıbrıslı Rumların başvuracağı tek yargı yolu TMK’dır.  Bunun dışındaki alternatifi adadaki siyasi çözümü beklemektir.

Rum Yönetimi’nin tutuklamalar konusunda Cumhurbaşkanı Ersin Tatar'a verdiği cevapta ifade ettiği gibi; süreç madem yargısaldır ve siyaseten bu sürece müdahil olamayacaklardır, Rum tarafına, AİHM kararlarına uyma yükümlülüğünü bir kez daha hatırlatır, tek taraflı ve gayri yasal tutuklama girişimlerine de son vermeye çağırıyoruz.”