Döngüsel ekonomiye geçmeliyiz, yoksa ilerleyen yıllarda üretecek kaynak bulamayacağız!

Ekonomi kıt kaynakların etkili kullanılması koşuluna bağlıdır ki bunun yönetiminin de iyi yapılması gerekmektedir. Dünyadaki kaynaklar hızla tükeniyor ve tekrar yeniden üretip yerine koyma hızına yetişemiyoruz. Yaklaşık olarak üretimin 1,6 katı olarak tüketiyoruz. 19. yüzyıllara baktığımızda günümüze oranla kişi başı enerji tüketimi 3 katı, ham madde kullanımı 2 katı ve dünya nüfusu ise 5 katına çıkarak artmış durumda.   

Döngüsel ekonomi günümüzde artık çok önemli bir hal almıştır. Dünyada kullanılan fazla kaynak sorunlarını ekonomik faydaya dönüştürmenin yolunun bulunması, değersiz ve mali açıdan külfet oluşturan atıkların çevreye ve ekonomiye kazandırılması ve değerlere dönüştürülmesi çok önemli bir hal almış olup döngüsel ekonomiye büyük katkı yapabilecek yeni yollar bulunmalıdır.   

Döngüsel ekonomi çevresel ve ekonomik boyutlarda sağladığı yararlar ve sürdürülebilir bir dünya düzeni açısından özellikle bu yaşadığımız Koronavirüs salgınında daha da önemli bir yer tuttuğu ve oluşan yenidünya düzeni ve yeni normalde şüphesiz ki tekrardan göz atıp, yeni yeni stratejik planlar yapılıp tekrardan üzerinde düşünülmesi gerekmektedir. Sürdürülebilir kalkınmayı başarmamız için kısacası ürünleri ve kaynakları üretme ve tüketme biçimlerimizi değiştirmek zorundayız. Çevremizi korumak düşük karbon ekonomisine geçmek ve verimliliği sağlamak önemli zaten bunun mutluluk ekonomisinde de yeri vardır. Sürdürülebilir tarım ve gıda üretimi ve bunlara erişimlerin devamı yani kısaca sürdürülebilir sanayi ve döngüsel ekonominin ülkemizde ve iş dünyasında en öndeki sıralarda yerlerini alması artık kaçınılmaz olmaktadır. Artık üretim maliyetleri dünyadaki hammadde ve kaynakların kısıtlı olmasından dolayı her geçen gün daha da artmakta ve bundan dolayı da döngüsel ekonominin öne çıkmasına neden olmaktadır.   

Dünyadaki ülkeler artık bu konuda çok hassas ve özellikle gelecek nesillere daha da yaşanabilir bir dünya, temiz ve sıfır atık prensibi mottosu ile yeni yönetim sistemleri, etkin ve verimli planlar, yeni yol haritası çizerek kaynakların kıymetine önem veriyorlar. Alışveriş merkezleri, kurum ve kuruluşlar, eğitim kurumları, hastaneler, eğlence mekânları, tesisler gibi yerlerde geri dönüşüm işlemlerine başlamış durumdalar.   

Kağıt-karton ambalaj, kağıt peçete gibi kağıt malzemeler plastik kaşık, çatal, bıçak, bardak, su şişesi, yiyecek-içecek kapları (meşrubat şişesi, yoğurt/ayran kabı), gıda kasası gibi plastik malzemeler, cam meşrubat şişesi, bardak, sürahi, kavanoz gibi cam malzemeler, metal meşrubat kutusu, gıda tenekesi, alüminyum gıda kabı gibi metal malzemeler, kompozit süt kutusu, meyve suyu kutusu gibi kompozit malzemeler, atık pil elektrikli ve elektronik ekipmanlardan (kumanda, klavye, mouse vb.) çıkan atık piller, kartuş-toner tekrar kullanımı mümkün olmayan kartuş ve tonerler, organik atıklar, sebze-meyve artıkları, çay-kahve posaları, yumurta kabukları, kuruyemiş kabukları, organik atıklar yemek hazırlama bölümünde oluşan ve yemeklerden arta kalan pişmemiş sebze-meyve artıkları (sebze-meyve kabukları, salata artıkları gibi), yemek artıkları hem personelden hem de yemek hazırlama bölümünde arta kalan yemek artıkları, ekmek artıkları hem personelden hem de yemek hazırlama bölümünde arta kalan ekmek, pide vb. artıkları,  bitkisel atık yağlar yemek hazırlamada oluşan bitkisel atık yağlar, geri Dönüşemeyen atıklar ıslak mendil, sakız, tatlı, kürdan, porselen tabak, porselen bardak, süprüntüler, aydınlatma ekipmanları (floresan lambalar, led lambalar vd.), televizyon- monitör bilişim, telekomünikasyon ve tüketici ekipmanları (bilgisayar ve ekipmanları),  küçük ev aletleri, elektrikli ve elektronik aletler, (oyuncaklar, spor ve eğlence ekipmanları, tıbbi cihazlar, izleme ve kontrol aletleri ) klima/havalandırma vb. kaynaklı toz filtresi jeneratör vb. kaynaklı yağ filtresi atık yağ (jeneratör vb. ekipmanlardan kaynaklı) iri hacimli atıklar (kullanılamayacak durumda olan masa, sandalye, dolap vb. atıklar) emiciler, filtre malzemeleri (toz filtresi, yağ filtresi vb.), temizleme bezleri, koruyucu giysiler kontamine ambalajlar (temizleyici kimyasal kapları, basınçlı kaplar, yapıştırıcı kapları) park-bahçe atıkları, kesilmiş çimler, budanmış ağaç/çalı vb. parçaları geri dönüşemeyen atıklar (ıslak mendil, sakız, tatlı, kürdan, porselen tabak, porselen bardak, süprüntüler vb. inşaat-yıkıntı atıkları beton, tuğla, kiremit ve seramik ahşap cam metaller (alaşımları dahil) yalıtım malzemeleri ve asbest içeren inşaat atıkları, ömrünü tamamlamış lastikler yağ filtreleri atık motor, şanzıman ve yağlama yağları atık akü üstüpüler, kontamine ambalajlar, emiciler, filtre malzemeleri, temizleme bezleri, koruyucu giysiler, kesiciler (enjektör vb.) enfeksiyonu önlemek amacı ile toplanmaları ve bertarafı özel işleme tabi olan atıklar (pamuk, eldiven, abeslang vb.) kan torbaları ve kan yedekleri dahil vücut parçaları ve organları sargılar, vücut alçıları, tek kullanımlık giysiler, alt bezleri kimyasallar ilaçlar diş tedavisinden kaynaklanan amalgam atıkları, tekstil ürünleri (kumaş parçaları, giysiler vs.) kontamine ambalajlar (saç boyası ambalajları, ayakkabı boyası ambalajları) kuru temizlemede oluşan kimyasal atıklar (perkloretilen vb.) emiciler, kontamine ambalajlar, filtre malzemeleri, temizleme bezleri, koruyucu giysiler v.b.   

Bu atık toplamaları ve geri dönüşümler olmaz ise 2030 yılına kadar arz ve talep dengesinde, kısıtlı kaynaklardan dolayı etkilenecek olan üretimlerden tahmini olarak yaklaşık 8 milyar tonluk bir açık oluşacağı hesaplanmıştır. Bundan dolayı döngüsel ekonomiye hızlı olarak geçen ve hızlı hareket eden ülkeler ve şirketler bu atıkları servete dönüştürüp üretimler için büyük kaynaklar oluşturacaklarıdır. Bu tarz çalışmalar ile bu atıklar, yan ürün ya da ham madde olarak kullanılacak ve daha uygun fiyatların oluşmasını sağlayacaktır. Ülkemizde de bu tarz çalışmaların artarak devam etmesi sağlanmalı ki ilerleyen zamanlar için büyük önem ve fırsatları kaçırmayalım.