Kripto ile Dönüşüm: KKTC’nin Gelecek Vizyonu

Fransız ekonomist ve “Yirmi Birinci Yüzyılda Kapital” kitabının yazarı Thomas Piketty'nin ekonomik eşitsizliklere dair eleştirileri ve sermaye birikimi analizleri, kripto varlıkların ve teknolojilerinin ekonomik paradigmaları kökten değiştirebilecek potansiyeline işaret etmektedir. Merkeziyetçi sermaye düzenlerine meydan okuyan kripto, gelir ve servet eşitsizliklerini azaltmada küresel bir fırsat sunuyor. KKTC gibi küresel sisteme entegre olma arayışındaki ülkeler için bu yenilik, ekonomik bağımsızlığı güçlendirmek ve bölgesel liderlik elde etmek için önemli bir araç olabilir.

Kripto ve Merkeziyetsizlik: Küresel Bir Dönüşüm

Kripto teknolojilerinin sunduğu merkeziyetsizlik, finansal sistemlerden kamu hizmetlerine kadar geniş bir yelpazede devrim yaratma potansiyeline sahiptir. Dolayısıyla merkezi otoritelerin yerine şeffaf ve dağıtılmış sistemlerin getirilmesi, hem işlemlerin hızını artırmakta hem de maliyetleri düşürmektedir. 2024 yılı itibariyle kripto para piyasasının toplam hacmi 3,91 trilyon dolara ulaşmış ve yıllık %97,7 büyümeyle ilerlemiştir. Bu alan, teknolojik ve ekonomik yeniliklerin merkezinde yer almaya devam etmektedir.

Kripto teknolojisi; lojistik, tarım, enerji ve sağlık gibi birçok sektörde geleneksel süreçleri modernleştirerek yerel ve uluslararası ekonomik faaliyetleri iyileştirebilir. Örneğin, 2023 yılında kripto destekli lojistik sistemler, tedarik zinciri yönetiminde %25'e varan maliyet tasarrufu sağlamıştır. Bu dönüşümün bir parçası olan KKTC, bu yeniliklerden faydalanarak inovasyon merkezi olma potansiyelini gerçekleştirebilir.

Dünya Örnekleri: Malta, Singapur, Dubai ve El Salvador

Malta, kripto dostu düzenlemeleriyle “Blockchain Adası” olarak ün kazanıp finans sektöründe %8'lik bir büyüme yakalamıştır. Buna karşın Singapur kripto tabanlı ticaret platformları ve devlet destekleriyle Asya'nın lider merkezlerinden biri hâline gelmiştir. Dubai ise, kamu hizmetlerinden ulaşıma kadar birçok alanda kripto teknolojilerini benimsemiş, tapu ve kamu kayıtlarında %25 daha hızlı işlem sağlamıştır.

El Salvador da Bitcoin'i resmi para birimi olarak kabul ederek Eylül 2021'de dünyada bir ilke imza atmıştır. 2024 itibariyle bu strateji, ülkeye toplamda 250 milyon dolar değerinde doğrudan yabancı yatırım sağlamıştır. Bu başarı hikâyeleri, KKTC’nin benzer stratejilerle küresel ekonomide etkili bir oyuncu hâline gelmesi için ışık tutabilir.

KKTC’nin Kripto Fırsatları

KKTC, kripto kazancına %0 vergi uygulayarak büyük bir avantaj sunuyor. Bu avantaj uluslararası platformlarda etkili bir tanıtım kampanyasıyla, yatırım çekme potansiyelini katlayabilir. Üstelik Ada stratejik konumu sayesinde Avrupa, Orta Doğu ve Kuzey Afrika arasında finans, teknoloji ve ticaret merkezi hâline gelebilecek konumdadır.

Ada’nın genç ve eğitimli nüfusu, kripto projeleri için gerekli olan nitelikli iş gücünü ayrıca sağlamaktadır. İtibar gören uluslararası üniversiteleri ise bu alanda araştırma ve geliştirme projelerinin üs merkezi olma potansiyeli sunmaktadır. Ayrıca, öğrencilerin ve işletmelerin ödeme işlemlerini kriptoyla gerçekleştirebileceği sistemler geliştirilerek, çağın gereklerine uygun bir altyapı sağlanabilir.

Bunun yanında, KKTC kripto destekli ticaret platformlarını kullanarak ambargoların olumsuz etkilerini hafifletebilir. Örneğin, Rusya bu yöntemle kendisine uygulanan ambargoları delerek hem teçhizat alımını gerçekleştirip hem de doğal gaz ihracatını sürdürebilmektedir. Aynı zamanda kriptolar, şeffaf işlem sistemleri ülkemizdeki üreticilerin küresel pazarlara daha kolay çıkış yapmalarını sağlayabilir.

En az bunun kadar önemli başka bir konu da gayrimenkul sektöründe kriptoların entegrasyonu, uluslararası yatırımcılar için yeni fırsatlar sunmasıdır. Kriptoyla mülk satışı, işlem maliyetlerini azaltır ve zamandan tasarruf sağlar. Bunun örnekleri küresel çapta yeni yeni gelişmektedir. KKTC bu yeniliklere en başından ayak uydurursa, gayrimenkul piyasasını küresel anlamda çekici hâle getirebilir.

Tabii turizm sektörünü unutmamak lazım. Bu sektörde kripto tabanlı ödeme sistemleriyle KKTC yeni bir dönüşüm geçirebilir. Mesela turistlerin tatil rezervasyonlarını kripto parayla yapabildiği platformlar geliştirilebilir. NFT tabanlı projelerle turistlere özel deneyimler ve dijital koleksiyonlar sunularak, yüksek gelir grubundan turistler de çekilebilir. 2023'te bu teknolojileri benimseyen Bahamas ve El Salvador gibi destinasyonlarda turist harcamalarının %25 arttığı gözlemlenmiştir.

Kripto KKTC'nin Geleceği

Görüldüğü üzere kripto sadece bir teknoloji değil, aynı zamanda özellikle izolasyonlara maruz kalan ülkeler için ekonomik ve toplumsal dönüşümün anahtarıdır. KKTC, bu teknolojiyi benimseyen ender ülkelerden biri olarak küresel sahnede önemli bir oyuncu hâline gelebilir. Bunun için öncelikli olarak %0 vergi avantajını vurgulayan geniş kapsamda bir tanıtım kampanyası düzenlenmelidir.

*****

Eğer genel olarak kripto para piyasası ya da bir dijital varlık bir sorunu çözüyorsa, o zaman değer göreceği aşikardır.

Brad Garlinghouse