Planlı çözüm vurgusu: Sorunu kökten çözmezsek farklı şekilde zarar verilecek

• “Eşeklerin vurulmasını tartışıyoruz ama sorunu kökten çözmezsek yarın başka şekilde zarar verilecek”
• “Eşekler tarım arazilerine ve insanlara zarar verebiliyor”
• “Kontrolsüz üreme çatışmayı kaçınılmaz hale getirdi”
•  “Gerçekçi ve kalıcı çözümler üretilmeli”

Taşkent Doğa Parkı Direktörü Kemal Basat, Merkez Lefkoşa’da düzenlenen ‘Eşek Yönetim Projesi’ ile ilgili panelinde konuştu.

Basat, eşek popülasyonunun hızla arttığını ve bu durumun yalnızca eşekler için değil, ekosistem ve bölge halkı için de büyük sorunlar yarattığını belirtti.

Basat, Kıbrıs’ın çöl iklimine yakın bir yapıya sahip olduğunu ve eşeklerin aşırı çoğalmasının doğal bitki örtüsünü tüketebileceğini ifade ederek, “Eşeklerin sayısının fazla olması, bitkilerin büyümesini engelleyerek ekosistemin dengesini bozabilir” dedi.

Göçmen kuşlar açısından da büyük bir risk oluştuğunu belirten Basat, “Bölgeye özgü bazı göçmen kuşlar yalnızca Karpaz’a geliyor. Burada su içip beslenerek yollarına devam ediyorlar. Ancak su kaynaklarına ulaşamamaları veya enfeksiyon kapmaları halinde göçlerini tamamlayamayıp ölebilirler. Bu nedenle iç ve dış parazit tedavisinin kritik olduğunu görüyoruz. Eşekler uzun mesafeler kat edebildiği için hastalıkları bir bölgeden diğerine taşıma ihtimalleri oldukça yüksek” şeklinde konuştu.

Basat, bunların eşeklerin değil yine insanların suçu olduğunu kaydetti.

“EŞEKLERİN VURULMASINI TARTIŞIYORUZ AMA SORUNU KÖKTEN ÇÖZMEZSEK YARIN BAŞKA ŞEKİLDE ZARAR VERİLECEK”

Basat, “Farz edin ki bir köpek var evin önünde ve sürekli saldırıyor ve her gün daha da çoğalıyor. Devlete şikayet ediyorsunuz ama çözüm üretilmiyor. İnsanlar bu defa köpekleri zehirliyor... Bugün eşeklerin vurulmasını tartışıyoruz ama sorunu çözmezsek, yarın başka bir şekilde zarar verilecek” ifadelerini kullandı.

“EŞEKLER TARIM ARAZİLERİNE VE İNSANLARA ZARAR VEREBİLİYOR”

Bölge halkı için de durumun zorlaştığını vurgulayan Basat, “Eşekler ortalama 300 kilogramın üzerinde ağırlığa sahip hayvanlardır. Muflon hariç, Kıbrıs’taki en büyük yabani hayvanlardan biri konumundalar. Tarım arazilerine ciddi zarar veriyorlar. Ekinleri yiyorlar, yemeseler bile üzerinde yuvarlanarak tarlaları kullanılamaz hale getiriyorlar. Karpaz’da yaklaşık 3 bin eşek bulunuyor ve bu sayı arttıkça sorun da büyüyor” dedi.

Eşeklerin yollarda trafik kazalarına da neden olduğunu belirten Basat, “Bariyerler koyulsa da bazen yolun içinde kalabiliyorlar. Bu defa hayvanlar aç kalıyor. Aç kalan eşekler agresifleşerek insanlara da zarar verebiliyor. Özellikle kış aylarında beslenme sorunu daha da artıyor ve planlı bir çözüm üretilmesi gerekiyor” diye konuştu.

Karpaz’a giden ziyaretçilerin eşeklerle fotoğraf çektirme alışkanlığına dikkat çeken Basat, “Eşeklerin güçlü çeneleri ve agresif tavırları ciddi yaralanmalara neden olabilir. Özellikle boyundan ısırmaları halinde ölümcül olabilecekleri unutulmamalıdır” diyerek uyarıda bulundu.

“KONTROLSÜZ ÜREME ÇATIŞMAYI KAÇINILMAZ HALE GETİRDİ”

Kıbrıs’taki eşeklerin, dünyada evcilleştirilmiş ilk eşeklerden olup Anadolu ve Fransa kökenli türlerin karışımından oluştuğunu belirten Basat, “Sorun, eşeklerin kendi istekleriyle yayılmadıkları bir bölgede kontrolsüz şekilde çoğalmalarıdır” dedi.

Eşeklerin aşırı çoğalması nedeniyle bölge halkının ekonomik kayıplar yaşadığını belirten Basat, “Tonlarca ürün biçilemiyor. Bunun sonucunda da eşeklere zarar verildiği görülüyor” ifadelerini kullandı.

Eşeklerle ilgili ilk bilimsel çalışmanın 1993 yılında yapıldığını belirten Basat, “O dönem 39 km²’lik bir alanda inceleme yapılırken, 2003 yılında bu alan genişletildi. 2017 itibarıyla eşeklerin yayılım alanı 350 km²’ye ulaşarak Ziyamet sınırına kadar genişledi. Yapılan araştırmalar, bölgede 2.200 ile 3.000 arasında eşek olduğunu gösteriyor” dedi.

 “GERÇEKÇİ VE KALICI ÇÖZÜMLER ÜRETİLMELİ”

Basat, eşeklerin ve insanların zarar görmemesi için acilen planlı bir yönetim modeli oluşturulması gerektiğini belirterek, “Eğer çözüm üretilmezse bu çatışma devam edecek. Eşekler de insanlar da mağdur oluyor” dedi.