Güney Kıbrıs'ta Takata krizinde bakanlara cezai sorumluluk verilmişti: Kuzey’de sorun ne boyutta?

Güney Kıbrıs’ta Takata hava yastıkları nedeniyle yaşanan ölümler sonrası dönemin ulaştırma bakanları hakkında cezai ve disiplin sorumlulukları rapora bağlanırken, Kuzey’de hükümetin “çalışıyoruz” açıklamalarına rağmen geçtiğimiz günlerde bir subay bu nedenle hayatını kaybetti.

Makina Mühendisleri Odası Başkanı Ayer Yarkıner, genç subayın ölümünün hatalı Takata hava yastığı sistemi nedeniyle gerçekleştiğini açıkladı.

AYER YARKINER: HÜKÜMET TAKATA KONUSUNDA GEREKLİ SORUMLULUĞU ÜSTLENMİYOR; ACİL ÖNLEM OLARAK BAĞIMSIZ "ARAÇ GÜVENLİĞÜ KURULU" KURULMALIDIR!

Yarkıner, Takata krizi kapsamında daha önce yaptıkları uyarıların dikkate alınmadığını belirterek, kullanılmış araç ithalatında ciddi zafiyetler bulunduğunu söyledi. Yarkıner, “Eski imal tarihli ve Takata etkili araçlara kontrolsüz ve denetimsiz bir şekilde ithal izni verilmektedir. Bu durum, riskli hava yastıklarına sahip araçların ülkeye girişine devam edildiği anlamına gelmektedir.” dedi. Hükümetin konuya duyarsız kaldığını, Başbakan’ın gerekli sorumluluğu üstlenmediğini ve Ulaştırma Bakanlığı’nın pasif kaldığını dile getiren Yarkıner, bağımsız bir kurul oluşturulmasının zorunlu olduğunu vurguladı.

Yarkıner, acil önlemler arasında bağımsız Araç Güvenliği Kurulu kurulmasını, VIN sorgulama sistemlerinin halka açılmasını, zorunlu geri çağırma mevzuatı hazırlanmasını, riskli araç listelerinin yayımlanmasını, yetkili servislerin MMO mühendisleri tarafından denetlenmesini, araç muayenelerinde geri çağırma kontrolü yapılmasını, kamu bilgilendirme kampanyaları düzenlenmesini ve tazmin mekanizması kurulmasını sıraladı.

Yarkıner, Güney Kıbrıs’ta 11 bin 181 Takata hava yastıklı Mazda Demio model aracın geri çağrılacağının açıklanmasının ardından çarpıcı uyarılarda bulunmuştu.

“HİÇBİR ADIM ATILMADI”

Yarkıner, “Bir buçuk yıl önce Kuzey Kıbrıs’ta Takata hava yastığı krizi nedeniyle bir kişi hayatını kaybetti. Polis bizden rapor talep etti ve biz bu raporda Takata krizini detaylı şekilde açıkladık. Bu sorun özellikle 2003-2015 yılları arasında üretilen araçlarda görülmektedir. Hükümetin, araç bayilerine yazılı bildirimde bulunması veya bizden teknik destek alarak gerekli aksiyonları alması gerektiğini söyledik. Ancak bir yıldan uzun süre geçmesine rağmen hiçbir adım atılmadı” demişti.

SEKTÖR TEMSİLCİLERİ DE AYNI NOKTAYA DİKKAT ÇEKİYOR: "DEVLET DESTEĞİ OLMADAN İKİNCİ EL ARAÇLARDAKİ TAKATA HAVA YASTIĞI SORUNU ÇÖZÜLEMEZ"

Takata sorunuyla ilgili olarak geçtiğimiz aylarda Kıbrıs Postası’na konuşan Levent Motor Ltd. Genel Müdürü Necati Günkan, Takata hava yastıklarının patlaması nedeniyle birçok kişinin hayatını kaybettiğini hatırlatarak, “Bu sorun, devlet desteği olmadan çözülmesi çok zor bir durum” demişti.

Günkan, hava yastığı değişimlerinin sağlıklı yürütülebilmesi için devletin araç kayıtlarını kullanarak araç sahiplerine ulaşması gerektiğini ifade etmiş; özellikle 2002-2015 yılları arasında üretilen araçların büyük risk taşıdığı uyarısında bulunmuştu. Günkan “Araç sahiplerine SMS ile ulaşmak ve daha hızlı bir çözüm sağlamak için devletle iş birliği şart.” ifadelerini kullanmıştı.

SAMİ ÖZUSLU DA TAKATA KONUSUNU MECLİS'TE GÜNDEME GETİRMİŞTİ: HÜKÜMET HİÇBİR ADIM ATMADI, BİR AN ÖNCE YOL ALINMALI

Mühendisler ve sektör temsilcilerinin ele aldığı konu, geçtiğimiz aylarda siyasi cephede de konu gündeme gelmişti. Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Lefkoşa Milletvekili Sami Özuslu, araçlardaki hava yastığı tehlikesine dikkat çekerek, Polis Trafik Müdürlüğü’nün 2023’te yaşanan ölümlü bir trafik kazasına ilişkin Makine Mühendisleri Odası’na ilettiği bilirkişi raporunu ve hazırlanan raporu paylaşmış, hava yastıklarının taşıdığı riskleri gündeme getirmişti.

Özuslu yaptığı konuşmada, dünyada 2018 yılından beri hava yastıklarına yönelik geri çağırmalar yapıldığını hatırlatmış ve Japonya’daki Takata markasına ait, seri numaraları paylaşılan bazı hava yastıklarında üretim hatası tespit edildiğini belirtmişti. Milletvekili, geri çağırma girişimlerinin söz konusu ölümlü kazadan önce de gerçekleştiğini ancak devletin herhangi bir önlem almadığını savunmuştu. Özellikle ülkeye ikinci el olarak gelen araçların firma aracılığıyla takibinin zor olduğunu dile getiren Özuslu, hükümetin yıllardır gündemde olan bu konuda hiçbir adım atmadığını savunmuş ve “Hiçbir şey yapmamak kabul edilemez. Bir an önce yol alınması lazım.” demişti.

İÇİŞLERİ BAKANI Dursun Oğuz, TAKATA'LARLA İLGİLİ OLARAK ÇALIŞMA YÜRÜTÜLDÜĞÜNÜ İFADE ETMİŞTİ

Konuya ilişkin yerinden söz alan İçişleri Bakanı Dursun Oğuz ise ilgili bakanlığın bayilerle görüşme yaptığını ve yol haritası üzerinde çalıştığını paylaşmıştı.

GÜNEY KIBRIS'TA TAKATA'LARLA İLGİLİ SORUNLARDA DÖNEMİN BAYINDIRLIK VE ULAŞTIRMA BAKANLARI VE PERSONELLERİNE AĞIR SORUMLULUK YÜKLENDİ

Takata konusuyla ilgili olarak hükümetin somut adım atmaması, Güney Kıbrıs’taki gelişmelerle daha da dikkat çekici hale geliyor. Güney’de Takata hava yastıklarıyla ilgili araştırma komisyonunun raporu, 2013-2023 döneminde görev yapan bayındırlık ve ulaştırma bakanlarına ağır sorumluluk yüklemişti. Rapor üç kişi için cezai, beş kişi için ise disiplin işlemi önerdi; bazı kişiler için ise her iki sorumluluk da öngörüldü.

Ayrıca geçtiğimiz hafta Güney’de binlerce araç için zorunlu geri çağırma süreci başladı. 3 Ekim itibarıyla hava yastıkları değiştirilmeyen araçlar trafikten men edilmeye başlandı. MOT belgeleri iptal edilen araç sahipleri, randevu almadıkları takdirde trafikte bulunamayacak.

Parlamentoya sunulan verilere göre, 81 bin aracın 61 bini geri çağırma işlemini tamamlarken, yaklaşık 20 bin araç hâlâ işlem bekliyor. Takata hava yastıklarının yol açtığı patlamalar nedeniyle Güney’de 2 ölüm ve 1 ağır yaralanma kaydedilmişti.

GÜNEY'DE YETKİLİLERE CEZAİ SORUMLULUKLAR VERİLİRKEN, KUZEY'DE SEKTÖRÜN PAYDAŞLARI ACİL ÖNLEM ÇAĞRISINDA BULUNUYOR

Sonuç olarak, Güney Kıbrıs’ta Takata hava yastıkları nedeniyle yaşanan ölümlerin ardından bakanlar hakkında cezai ve disiplin sorumlulukları belirlenip binlerce araç trafikten men edilirken, Kuzey’de ise “çalışıyoruz” açıklamalarının ötesine geçilemedi.

Hatalı hava yastığı nedeniyle bir subayın yaşamını yitirmesi, hükümetin yıllardır süren kayıtsızlığının artık can aldığına işaret ediyor. Kamuoyu, yeni ölümler yaşanmadan bağımsız bir kurul kurulmasını, geri çağırma mekanizmalarının hayata geçirilmesini ve yetkililerin sorumluluk üstlenmesini talep ediyor.