İsrail ve Yunanistan GSI projesine öncelik veriyor: Güney Kıbrıs’ta ise maliyet konusu belirsiz

Yunanistan-Güney Kıbrıs ve sonraki aşamada İsrail’in elektrik şebekelerini birbirine bağlamak üzere deniz altından kablo bağlantısı kurulmasını öngören “Great Sea Interconnector/GSI) isimli projenin geleceğiyle ilgili güvenlik ve siyasi gerilim şartlarının yaşandığı bu dönemde İsrail’in, adı açıklanmayan bir hükümet yetkilisi aracılığıyla projeye verdiği önemin altını çizdiği bildirildi.

Politis “GSI İsrail İçin En Yüksek Öncelikte” başlıklı haberinde GSI’nin geleceğiyle ile ilgili belirsizlik döneminde adını belirtmediği, Netanyahu hükümetinden diplomatik bir yetkilinin, proje hakkında gazeteye yaptığı açıklamayı aktardı.

Habere göre İsrailli yetkili, GSI projesinin hayata geçirilmesi gereğiyle ilgili duruşunun değişmediğini belirterek, İsrail ve Rum Enerji Bakanı’nın bakanlarının geçen yıl Rum dengi ile görüşmesinden sonra yaptığı, “güçlü ilişkimizin ve (Güney) Kıbrıs ile İsrail arasında devam eden iş birliğinin altını çizdik ve Great Sea Interconnector projesinin İsrail açısından taşıdığı büyük öneme vurgu yaptım” açıklamasını hatırlattı.

İsrail Enerji Bakanı o açıklamasında, GSI projesinin İsrail’in elektrik şebekesini Güney Kıbrıs ve Yunanistan üzerinden Avrupa şebekesiyle bağlayacağına ve bölgenin enerji güvenliğini güçlendireceğine işaret etmişti.

Netanyahu hükümetinden diplomatik kaynak İsrail’in pozisyonunun sabit olduğunu belirtti ve GSI için, "İsrail açısından en üst önceliğe sahip, bölgesel enerji güvenliğini güçlendiren ve çeşitli enerji piyasalarına erişim olanağı sağlayarak İsrail’in Avrupa enerji şebekesine entegrasyonunu güçlendiren ilerici bir proje” tanımını yaptı.

Projenin hayata geçirilme süreciyle ilgili görüntüyü “bulanık” diye nitelendiren ve bunun ana sebebinin Türkiye’nin tepkisi yüzünden taşıdığı jeopolitik risk olduğunu öne süren gazete “böyle bir ortamda İsrail’in pozisyonunun özellikle önem kazandığı" görüşünü ortaya koydu. Gazeteye konuşan İsrailli kaynağın “İsrail’in resmi ve sabit pozisyonu Enerji Bakanı’nın, projenin, İsrail’in en üst önceliği olduğu açıklamasında kaydedilmiştir.” sözünü yineledi.

Gazete, Yunan Başbakan Kiriakos Miçotakis’in Güney Kıbrıs’ı, projenin yüklenicisi ADMIE’ye 25 milyon eoruyu ödeyerek desteğini eylemde göstermeye çağırmasından ve Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis’in, Rum Yönetiminin yükümlülüğünü yerine getireceği cevabından sonra dikkatlerin, İsrail’in tavrına yöneldiğini belirtti.

Gazete projenin Yunanistan (Girit) ve Güney Kıbrıs ayağının, son dönemde içine girdiği zor konjonktüre Yunan Dışişleri Bakanı Yorgos Yerapetridis’in de atıf yaptığını ve dün bir Yunan radyosuna verdiği söyleşide, “saldırıları ile projenin stratejik niteliğini sabote edebileceğini zannedenler bizi karşısında bulur.” dediğini aktardı.

YUNANİSTAN DIŞİŞLERİ BAKANI: PROJENİN JEOPOLİTİK ÖNEMİ MALİYETİNDEN BÜYÜK

Haberde Yerapetridis’in GSI projesinin Yunanistan, Güney Kıbrıs ve İsrail için önemli olduğunu ve Güney Kıbrıs’ın enerji izolasyonunu ortadan kaldıracağını da söylediği söyleşide “jeopolitik önemi maliyetinden büyüktür. GSI’yi koruma planı vardır. Proje Avrupa’nın projesidir, Avrupa’nın ilgi alanıdır ve AB’ye karşı sonuçları olur” ifadelerini kullandığı aktarıldı.

Habere göre Yerapetridis ayrıca akrabalarının, GSI’nin öncülü olan “EuroAsia Interconnector” projesinin yüklenicisi şirkete müdahil olduğu yolundaki söylentilerin, projenin Güney Kıbrıs için fiyatının çok yüksek olması nedeniyle projeyi sabote etmeye çalışan “özel çıkarların aşırılıkları” olduğunu söyledi.

Yerapetridis ailesinden hiçbir bireyin Yunanistan-Güney Kıbrıs elektrik bağlantısı projesiyle bağlantılı şirkete hiçbir katılımı olmadığını söyledi ve bu yayınları, Rum medyasında dolaşan “yalan ve aldatıcı” olarak tanımladı.

"ATİNA İLE İLİŞKİLER ÇOK ZOR DURUMDA"

Alithia “Kablo Konusunda Atina İle İlişkiler Çok Zor Durumda… Yerapetridis’i de Hedef Aldılar” başlıklı manşet haberinde Yerapetridis’in yazılı açıklamasını ve bir Yunan radyosuna dün verdiği söyleşiyi aktardı.

Gazete Rum Yönetiminin, Yunanistan ile ilişkileri daha da kötüye götürmekte kararlı göründüğünü, GSI’nin mali yönünü yönetmedeki sorumluluğunun üzerini örtmek için bu kez Yunan Dışişleri Bakanı Yerapetridis’i hedef aldığını yazdı.

Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis’in daha yabancı bir kuruluşa yaptırılan araştırmanın sonucu gelmeden ve Türkiye engellemeden önce projeye mali destek sözü verdiğini hatırlatan gazeteye göre, GSI’nin yüklenicisi ADMİE Rum Yönetiminin yapacağı toplam 125 milyon euroluk katkının 25 milyonluk bölümünü 2025 içerisinde ödemesini istediğinde işi yokuşa sürmeye başladı.

Habere göre, Hristodulidis bakanlarının birbirine tamamen zıt açıklamalar yapmalarına müsaade etti. Enerji Bakanı Yorgos Papanastasiu projenin sürdürülebilir olduğunu söylerken Maliye Bakanı Makis Keravnos “sürdürülebilir olmadığını” söyledi, Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis ile sürtüşmeye girildi.

Habere göre, Rum medyası (gazeteye göre Rum Başkanlık Sarayından güdümlü) Yunan Dışişleri Bakanı Yerapetridis’in akrabası Mihail Yurzis’in, bir şirket aracılığıyla EuroAsia Interconnector’e karıştığı yolunda haberler yayımladı.

Projenin 2023’te Great Sea Interconnector/GSI adını alarak ADMIE’nin yönetimine geçtiğinin ve Yurzis’in şirketinin GSI ile hiçbir bağlantısı olmadığını yazan gazete, Yerapetridis’in dün yaptığı yazılı açıklama ve verdiği radyo röportajıyla Rum medyasında yer alan haberleri yalanladığını kaydetti.

"AKEL'DEN KRİTİK SORULAR"

Öte yandan, Haravgi AKEL’in Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristoduolidis’e ve hükümetine GSI projesinin geleceği ve sürdürülebilirliğiyle ilgili hayati sorular yönelttiğini yazdı.

Habere göre, AKEL tarafından yayımlanan açıklamada, Maliye Bakanı’nın ve atıf yaptığı araştırmaların sürdürülebilir olmadığını söylediği bir projeyi ileri götürüp götürmeyeceğini, projeyi finanse etmek için yıllık 25 ve toplamda 125 euro ödeme siyasi sözünü tutup tutmayacağını ve Hristodulidis hükümetinin projenin sürdürülebilir olmadığını söyleyen Maliye Bakanı’nın mı yoksa sürdürülebilir olduğunu söyleyen Enerji Bakanı’nın yolundan mı gideceğini soruldu.

Açıklamada ülkenin enerji izolasyonu altında, enerji yetersizliği riskinin de belirgin olduğu bir dönemde hükümet çelişkiler içerisindeyken Vasiliko Doğal Gaz Terminali projesinin de GSI’nin de Avrupa Başsavcılığının, olası skandal araştırması altında olduğu hatırlatıldı.