Taşınmaz Mal Komisyonu için ayrılan kaynaklar kamu maaşlarına mı aktarılıyor?

Son dönemde Kıbrıs sorununda en tartışmalı başlıklardan biri olan mülkiyet meselesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) “K.V. Mediterranean Tours v. Türkiye” davasına ilişkin kararıyla yeniden gündeme geldi.

AİHM, bu kararında, Kuzey Kıbrıs’ta faaliyet gösteren Taşınmaz Mal Komisyonu’nun (TMK) Kıbrıslı Rum başvurucular açısından hâlen tüketilmesi gereken etkili bir iç hukuk yolu olduğunu vurguladı. Ancak aynı zamanda, TMK sürecinde yaşanan yaklaşık 15 yıllık gecikme nedeniyle insan hakkı ihlali tespitinde bulundu.

TMK İÇİN AYRILAN FONLAR AMACI DIŞINDA MI KULLANILIYOR?

AİHM’in kararı, TMK’nın işleyişi kadar mali yapısını da tartışmaya açtı. Komisyona ayrılması gereken kaynakların başka kalemlerde kullanıldığı yönündeki iddialar kamuoyunda geniş yankı uyandırdı. Özellikle TMK’ya aktarılması öngörülen fonların kamu çalışanlarının maaş ödemelerinde kullanıldığı öne sürülürken, bu durumun hem uluslararası hukuk açısından hem de mülkiyet hakkı sahiplerine yapılacak tazminat ödemeleri bakımından ciddi sorunlara yol açabileceği değerlendiriliyor.

Halkın Partisi (HP) Genel Başkanı Kudret Özersay, AİHM kararına ilişkin yaptığı değerlendirmede, TMK’nın hâlen geçerli bir iç hukuk yolu olarak kabul edilmesine rağmen, başvuru sürecinde yaşanan ciddi gecikmelerin esas sorumlusunun KKTC kurumları olduğunu ifade etti. Özersay, özellikle Başsavcılık makamının uzun süre görüş bildirmemesinin TMK’nın karar üretmesini engellediğini belirtti.

Özersay’ın yanı sıra Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Milletvekili Devrim Barçın ve Kıbrıs Türk Ticaret Odası (KTTO) Başkanı Turgay Deniz de TMK başta olmak üzere birçok özel amaçlı fonun, bütçe açıklarını kapatmak için cari giderlerde kullanıldığını savundu. Söz konusu uygulamanın, mülkiyet meselesinde çözüm arayışlarını ve tazminat süreçlerini sekteye uğratabileceği uyarısında bulundular.

DEVRİM BARÇIN: TMK, DEPREM VERGİLERİ VE DAHA BİR ÇOK FON İÇİN OLUŞTURULAN KAYNAKLAR, MEMUR MAAŞI GİDERLERİNE AKTARILIYOR

CTP Lefkoşa Milletvekili Devrim Barçın, Kıbrıs Postası TV’de katıldığı “Objektif” programında, TMK’ya aktarılması gereken fonlar da dahil olmak üzere, sosyal konut, sağlık ve deprem vergisi gibi kalemlerin neredeyse tamamının cari harcamalarda kullanıldığını söyledi. Barçın, “Türkiye tarafından TMK için taahhüt edilen katkı payı protokollere uyulmadığı için aktarılmıyor. Bulunan diğer gelirler de maaşlara gidiyor; hak sahipleri ise tazminat bekliyor” ifadelerini kullandı.

Kudret Özersay: AİHM TARAFINDAN ETKİLİ İÇ HUKUK YOLU OLARAK TANINAN TMK FONU, MALİYE BAKANLIĞI TARAFINDAN MAAŞ ÖDEMELERİ İÇİN KULLANILIYOR

HP Genel Başkanı Kudret Özersay, yine Kıbrıs Postası TV’de yayımlanan “Gündem” programında yaptığı açıklamada, AİHM’in TMK’yı etkili iç hukuk yolu olarak tanıdığına dikkat çekerek, “Bu kadar önemli bir mekanizmanın kaynağını Maliye Bakanlığı'nın keyfine bırakmamalıyız. TMK’nın bağımsız bir fona sahip olması gerekiyor. Aksi halde tazminatlar sürekli sekteye uğrayacak” dedi.

TURGAY DENİZ: BİR HÜKÜMETİN TEK SORUMLULUĞU MAAŞ ÖDEMEK OLMAMALI

KTTO Başkanı Turgay Deniz ise, Kıbrıs Postası TV’de katıldığı “Sabah Postası” programında, özel amaçlı fonların şeffaf şekilde kullanılmadığını vurguladı. “Sığınak Fonu ve trafo katkı payları gibi kalemler bütçeye giriyor ve sonra izleri kayboluyor” diyen Deniz, hükümetin yalnızca maaş ödemekle yetinemeyeceğini, yatırım ve tazminat ödemeleri için ayrılan kaynakların da amacına uygun kullanılmasının şart olduğunu söyledi.

TİCARET ODASI: BÜTÇENİN YÜZDE 68’İ MAAŞ VE MAAŞ NİTELİKLİ HARCAMALAR İÇİN KULLANILIYOR

KTTO, daha önce yaptığı bir değerlendirmede, 2025 yılı bütçesinin yaklaşık 137 milyar TL olarak öngörüldüğünü ve bu bütçenin yüzde 68’inin maaş ve maaş niteliğindeki harcamalara ayrıldığını belirtmişti. Oda, bu tablonun kamu maliyesine esneklik kazandırmadığını ve olası krizlere karşı uyum kapasitesini zayıflattığını vurgulamıştı.

KTTO tarafından yapılan açıklamada, “Bu sorun yıllar içinde birikmiş ve KKTC’nin en önemli yapısal sorunlarından biri haline gelmiştir. 2025 yılı bütçesinde bu konuda olumlu bir gelişme görülmemektedir” ifadelerine yer verilmişti.