Hasan, Gadinu, Barış, İrini

Sanat, savaşlar nedeniyle büyük travmalar yaşayan toplumlar arasında empati yaratarak barışa katkı yapması açısından çok önemli rol oynar. Sanatın barışa katkısı örneklerini dünyanın her yerinde görürüz. Geçmiş yazılarımdan bir örnek:

Gerçek ve Uzlaşı Komisyonları ırkçı Apertheid rejiminden sonra Güney Afrika’da toplumlar arası barışı sağlamak için kullanılan bir yöntemdi.Ünlü televizyon, film ve tiyatro Direktörü Michael Lessac, bir grup Güney Afrika'lı aktör ile 'Gerçek ve Uzlaşı' Komisyonlarının çalışmalarından esinlenerek bir seri tiyatro oyunu yönetmişti. Bu oyun Rwanda, Balkanlar, Kuzey İrlanda gibi uzun süre çatışma alanı olan ülkelerde 'Çevirideki Gerçekler' (Truth in Translation) başlığı ile sergilenmişti.

Savaşların neden olduğu acıları yaşayan her toplum gibi Kıbrıslılar da “düşman” olarak niteledikleri topluma karşı empati yapmayı öğrenmelidir. Bu unsur barışın olmazsa olmazıdır. Ne mutlu bize ki küçücük adamızda da yeteneklerini barışa katkı için adamış değerli film ve tiyatro sanatçılarımız, yazarlarımız, şairlerimiz, her dalda sanatçılarımız vardır.

“Sanat iyileştirir” sözünün doğruluğunu her sanat etkinliğinden sonra daha fazla anlıyorum. Geçtiğimiz hafta Kıbrıslılar Merkezi’nde Kıbrıslıların sunduğu “Afrodit’in Çocukları – Hasan’ınan Gadinu” oyununu izledikten sonra da kendimi iyi hissettim.

Kıbrıslıların acılarını dile getiren bir oyun elbette hüzün dolu bir oyun olacaktır. O yüzden bu oyundan sonra kendimi neden iyi hissettiğimi okurlarım sorgulayabilir. Anlatayım:

Birçoğu değerli dostlarım olan oyuncuların yer aldığı bu oyun umut vadetti. Kıbrıs toplumlarının çözüm ve barışa susamışlıklarını dile getirdi. Bu iki idealin gerçekleşmesi için toplumların neler yapabileceklerini, geçmişte ve bugün neler yaptıklarını biz izleyicilere hatırlattılar. Kısacası oyun bana gelecek için umut verdiği için kendimi iyi hissettim. Uzaklardan da olsak, Kıbrıs’ta barış çabalarına destek sağlamamızın önemini hatırlatarak izleyen bizleri teşvik etti bu değerli oyun.Kıbrıslılar olarak, birlikte barışa katkı yapmaya devam etmemiz konusunda motivasyonumuzu artırdı.

Özellikle tam da Kıbrıs konusunda bu sıralardaki olumsuz koşullar esnasında sergilendiği için oyunun çok büyük önemi vardır. Kimse bunu küçümsemesin.Oyunda yer alan gençlerin isimleri Barış ve İrini idi. İrini isminin anlamının barış olduğunu öğrendim. Bu da oyunun birçok anlamlı, olumlu unsurlarından biri.

Yıl 2003. Günlerden 23 Nisan. Ada toplumlarından birinin çocuk bayramı olarak kutladığı gün.O gün tüm adanın odaklandığı konu bambaşka idi ama. Uzun zamandan beri beklenen gün gelip çatmıştı. Barikatların karşılıklı ziyaretler için açılacağı tarihsel gün.Sonradan “Kapıların açıldığı gün” olarak bilinecek olan gün.

15 Temmuz 1974 tarihindefaşist Yunan Juntasının Cumhurbaşkanı Makarios’u devirmek için düzenlediği darbe ve 20 Temmuz tarihinde Türkiye’nin “Enosisi önlemek ve Kıbrıslıtürklerin güvenliğini sağlamak amacıyle müdahalesi” sonucu ada ikiye bölünmüştü. Bölünmüşlük hala devam etmekte.

23 Nisan 2003 tarihinde ada halkı 29 yıldan sonra ilk kez göç etmeye zorlandıkları köy ve kasabalarını, uzun yıllar yaşadıkları evlerini ziyaret etmeye hazırlanıyorlardı. “Afrodit’inÇocukları – Hasan’ınan Gadinu” tiyatro oyunu o günlerde yaşananları anlatıyor. Pembe gözlükler arkasından değil, gerçekçi, olumlu, olumsuz yanları ile. Genç Barış ve ailesi ile köyden göç etmeye zorlanan Panos olaya olumsuz bakan kişilerden. “Ben isdemem gavurları evimde” diye isyanını dile getiriyor Barış. Yaşlı çoban Süleyman ise şimdi oturduğu evin eskisahipleri gelip evlerini geri alacak korkusu ile ovaya kaçma planları yapıyor.

Hasan’ın kapısı çalınır. Onu görmeye gelen çok eski “arkadaşı” Gadinu. Sonradan bu ikili arasında yaşanan derin aşk su yüzüne çıkar ve izleyenlerin duygusallığı gözlerden süzülen yaşlara yansır.

Kıbrıslıların birlikte yazıp yönettiği “Afrodit’in Çocukları – Hasan’ınan Gadinu” oyunu gerçekci, samimi, tüm oyuncuların yaşayarak oynadıkları muhteşem bir oyundu. Özellikle siyaset yapmadan Kıbrıs dramının insancıl yönlerini öne çıkaran bu önemli oyunda oynayan, oyuna katkı sağlayan tüm kişilere sonsuz teşekkürler. Daha nice benzer sanatsal etkinliklerin düzenlenmesini temenni ederim.