Erhürman ve CTP önde, Özersay yükselişte, TDP baraj üstü...

2017 yılından bu yana KKTC’de siyasal, yerel ve uluslararası yatırımcı ile iş insanlarına yönelik özel pazar araştırma projeleri yürüterek, iş dünyası, kamuoyu ve yatırımcılar için güvenilir, veri temelli rehberlik sunan Rudex Danışmanlık, son araştırma projesinin sonuçlarını dün kamuoyu ile paylaştı.

Doğrusunu söylemek gerekirse, son dönemde siyasetin kullanışlı bir aparatına dönüşen anket meselesine yeni bir nefes getirdiğine inandığım Rudex’in “KKTC Seçmeninin Siyasi Eğilimleri ve Beklentileri Araştırmasını” kendi adıma güvenilir bulduğumu söylemek isterim. Daha önceki seçimlerle ilgili yaptığı anketlerde de gerçeğe çok yakın sonuçlar aldığını da gözlemlemiştim.

Dolayısıyla Rudex anketini bu sütuna konu etmeye değer buluyorum.

Modern araştırma tekniklerinin kullanıldığı araştırmada, 10-22 Ocak 2025 tarihleri arasında, toplam 1014 denek ile görüşen Rudex, bunları bilgisayar destekli yüz yüze görüşme tekniği (CAPI) ile yürütmüş ve sonuçlarla ilgili hata payını yüzde +- 3.1 olarak belirlemiş.

Buna göre bu Pazar Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu yapılsa, alınacak olan sonuç şu:

Tufan Erhürman (yüzde 33), Ersin Tatar (yüzde 28), Kudret Özersay (yüzde 13), Mehmet Harmancı (yüzde 9), Serdar Denktaş (yüzde 5), Erhan Arıklı (yüzde 4), Sibel Siber (yüzde 4) ve diğer adaylar (yüzde 3).

Bu sonuçlar bağlamında anketin son zamanlarda yapılan diğer anketlerle benzer sonuçlar ortaya çıkardığını görebiliyoruz. Erhürman’ın yapılan hemen her ankette, Tatar’a karşı 4-5 bandında olan fark burada da aynı çıkmış.

Bazı siyasi gözlemciler Erhürman ile Tatar arasındaki bu farkı, Tatar’ın tüm handikapları düşünüldüğünde, kolayca kapanabilecek bir fark olarak görüyor ki ben de aynı görüşteyim.

Lakin ankete göre Kudret Özersay’ın oy oranlarında belirgin bir artış olduğu görülüyor. Ankette çıkan yüzde 13’lük oy oranı, 2015’te başlayan maceranın her türlü kazaya, hasara ve diğer siyasi acemiliklere rağmen bitmediğini göstermesi açısından dikkat çekici.

Aslına bakarsanız son dönemlerdeki yolsuzluk olaylarına ciddi anlamda eğilen, takip eden ve meclis içindeki muhalefetten daha etkin bir muhalefet yapmayı başaran Özersay’ın yükselişini bu olgulara bağlamak mümkün. Bu hareketlenme partisinde de ufaktan yükseliş yaratmış gibi duruyor.

Listenin dördüncü sırasında ise Mehmet Harmancı var. TDP’nin geçen ay aldığı seçimlerde aday çıkarma kararının ardından ismi doğal olarak gündeme gelen Harmancı’dan henüz bir adım gelmiş değil. TDP’deki isimlerin Zeki Çeler ve Raşit Pertev olabileceği de kulislerde bol bol konuşuluyor ama Harmancı’nın en güçlü seçenek olduğu da sanırım kabul gören bir gerçek. Yüzde 9’luk oran, yerel seçimlerde Lefkoşa’da yüzde 53 oy alan Harmancı için ciddi bir başlangıç potansiyeli barındırıyor. Eğer adaylığını açıklarsa, bunun seçimde çok belirleyici bir adım olacağını söylemek mümkün.

Bir başka olağan şüpheli Serdar Denktaş da yüzde 5’lik oy oranıyla listede kendine yer bulmuş durumda. Son girdiği seçimlerde de aldığı oy oranı aynıydı. Denktaş’ın bu seçimle ilgili henüz kararını vermediğini ama bunu ciddi ciddi düşündüğünü biliyoruz. Normal şartlar altında ve Tatar’ın bu yıpranmış ya da karikatürize olmuş kişiliğinin karşısında Denktaş aslında sağın doğal adayı olabilirdi. Ancak öyle bir ortam yok.

2015 seçimlerinde CTP adayı olan Sibel Siber’de ankete göre yüzde 4’lük bir oy oranına sahip. Siber’in bir ara adı yeni parti kurma konusuyla da geçmişti ama o konuda herhangi bir adım atılmış değil. Dolayısıyla arkasında bir kitle olmadan seçime gireceğine ben pek ihtimal vermiyorum.

YDP lideri Erhan Arıklı da yüzde 4’lük oy oranıyla listede bulunuyor. Daha seçime katılacağını söyleyen Arıklı’nın aynı kararda olmadığını sanıyorum. 

Öte yandan adayların yaş grupları bazında aldığı oylarda da ilginç sonuçlar var. Mesela Ersin Tatar’a en çok destek veren yaş grubu yüzde 41 ile 61 yaş ve üzeri grup olmuş. Erhürman’a ise 31-45 yaş arası grup yüzde 37’lik bir destek vermiş.

Yine Erhürman’a oy verenlerin yüzde 39’u Kuzey Kıbrıs, yüzde 21’i Türkiye doğumlu seçmen olurken,  Tatar’ın en büyük oy grubuysa yüzde 35 ile Türkiye doğumlu seçmen. Özersay’a da Türkiye doğumlu seçmenden daha fazla destek var.

Tatar’a daha çok kadınlar oy verirken (31-26), Erhürman’da daha dengeli bir dağılım var. (32-34)

Partilerin oy oranlarına geçmeden yine ankette ortaya çıkan başka sonuçlara da göz atalım.

Mesela ankete katılanların yüzde 61’lik büyük kısmı, başkanlık sistemine karşı. Destek olanların oranıysa sadece yüzde 26 olarak dikkat çekiyor.

Başkanlık sisteminin KKTC için uygun olmadığını düşünenlerin oranı 18-30 yaş grubu seçmenler arasında yüzde 70’e yaklaşıyor. Buna karşın sistemini tercih edenlerin oranı 46-60 yaş grubu seçmenler arasındaysa yüzde 40’a yakın.

Yine ankette sorulan ‘kendini siyasi açıdan nasıl tanımlıyorsunuz?’ sorusuna verilen cevaplarda ilk sıra yüzde 22 ile solculardan oluşuyor. Yüzde 19’luk kesim kendini milliyetçi-ülkücü olarak görüyor.  Seçmenin yüzde 13’ü kendini sağcı olarak görürken, yüzde 11’lik kesim de ‘apolitik’ olduğunu söylemiş.

Solculuk 18-30 yaş grubundan en çok tercih edilen tanımlama olurken, 46 yaş üzerindeki yaş grupları daha çok sağcı olduğunu ifade etmiş. Apolitik seçmenler de daha çok 18-30 yaş grupları arasında yüksek oranlarda çıkmış durumda.

Yine ankete göre KKTC’nin en büyük sorunu yüzde 59’luk oranla sağlık çıkmış. Hayat pahalığı, enflasyon yüzde 51 ile ikinci büyük sorun, eğitim ise yüzde 39 ile en büyük üçüncü sorun olarak kendine yer bulmuş.

Yabancılara satılan gayrı-menkulleri de sıkıntı olarak görenlerin oranı bir hayli fazla: Yüzde 29!

Anketin son kısmında ise genel seçimler değerlendirilmiş.

Buna göre bu Pazar seçim olsa, ankete katılan yüzde 72’lik bir kesim sandığa gidip oy verecek. Son seçimlerde yüzde 58’lere inen bu oran, ankete göre bayağı artmış durumda.

Anket bu konudaki bulgusuna göre oy kullanacağını ifade eden seçmenlerin yüzde 71’nin mühür, yüzde 29’unun karma oy kullanma eğilimi var.

Parti belirtmeyenler ve kararsızlar hariç tutulduğunda, KKTC seçmeninin olası tercihine göre CTP yüzde 33,3’lük bir oy oranıyla ilk sırada. UBP ise  ulaşıyor. Yüde 29,7’lik oy oranıyla ikinci sırada. CTP ve UBP’nin ardından yüzde 8,7 ile HP, yüzde 8,5 ile DP, yüzde 7,3 ile YDP, yüzde 7,2 ile TDP ve yüzde 4,1 ile Bağımsızlık Yolu sıralanıyor.

CTP, yapılan son anketlerin tümünde olduğu gibi yine UBP’nin önüne yerleşmiş durumda. Burada dikkat çeken şey HP’nin bir miktar yükselişe geçmesi ve TDP’nin de 2022 seçimlerinden sonra barajı geçmiş bir noktaya gelmesidir. Ankete göre meclise toplam 6 parti giriyor. Bu da önümüzdeki seçimlerin yine koalisyon hükümetlerine gebe olduğunu gösteriyor.