Trump ve Putin Merkezli Diplomasi !

Dünya siyasi tarihi açısından son bir haftada önemli iki zirveye tanıklık ettik. Önce Alaska’da gerçekleşen Putin-Trump zirvesi daha sonra ise Washington’da Beyaz Saray’da AB liderleriyle Ukrayna Devlet Başkanı Zelensky’nin katılımlarıyla gerçekleşen zirve…

Zirvelerde ne konuşulacağından öteye hangi konularda uzlaşı sağlanacağına Trump ve  Putin tarafından karar verilmiş gibi bir durum söz konusu oldu!

Öncelikle Alaska zirvesini değerlendirecek olursak, zirvenin eski Rusya topraklarında oluşu oldukça manidardı! Buna ek olarak 10 yıldan sonra ilk kez Rusya Devlet Başkanı ABD’ye bir ziyaret gerçekleştiriyordu…

Trump-Putin görüşmesi bir bakıma her iki lidere de uluslararası diplomasi alanında ve kendi toplumları önünde güç kazandırdı…

Trump, Rusya liderini ABD’de ağırlayarak bir prestij kazanırken, sürece Avrupa Birliği üyesi ülke liderlerini ve Zelensky’yi kendi çizdiği rota çerçevesinde katacağı mesajını vermiştir.

Zirvede devletlerin sınırlarının değişmezliği yerine değişebilir olduğu yaklaşımının ön plana çıktığı görüldü!

Putin-Trump zirvesinin ardından Trump hem iç kamuoyunda hem de uluslararası alanda güç gösterisi yaparken, zirvenin başarılı olduğu algısını yarattı. Trump’ın Putin ile yaptığı zirvede yer almayan AB ülkeleri ve Zelensky’i zirvenin başarılı olmadığına dair mesajlar verdi…

Ancak Trump’ın Putin ile görüşmesini takiben Beyaz Saray’da AB liderlerini ve Zelensky’yi kabul tablosu oldukça manidardı! Tabloda, Trump açıkça Batı dünyasının başat gücü benim, beni dinleyeceksiniz mesajını vermiştir! Avrupalı liderlere lideriniz benim, ancak yeni süreçte güvenlik için daha fazla bütçe ayırın mesajı verilirken, Ukrayna’da bir toprak düzenlemesinin olacağını yüksek sesle dillendirir gibiydi!

 AB’nin ortak bir güvenlik politikasını yürürlüğe geçirememesi ve dünya genelini bırakın, Avrupa ölçeğinde güvenlik için yeterli askeri bütçeyi bugüne kadar oluşturamaması Trump’ın  karşısında zayıf bir konuma düşmesine neden olmuştur.

Angele Merkel sonrası Avrupa genelindeki siyasi liderlik noksanlığı Trump’ın nezdinde daha fazla göze batmaya başladı… AB’nin hantal bürokratik yapısı ve çok sesli dış politika yaklaşımı da buna eklenince AB’nin sadece Ukrayna meselesi değil, Suriye, Gazze gibi konularında da silik kalmasına neden olmuştur…

Uluslararası ilişkilere liberal perspektiften yaklaşanların ön plana çıkardığı uluslararası hukuk kavramının yaşanan iki zirvenin ardından bir kez daha arka plana atıldığı bir dönemi yaşadığımızı gördük. Öyle ki, Ukrayna’da oluşturulması düşünülen güvenlik garantileri uluslararası ilişkiler sisteminin güçler dengesi üzerinden şekillendirilmeye çalışıldığının bir kanıtı niteliğindedir!

Önümüzdeki yakın dönemde Trump-Putin arasındaki ilişkilerin seyri sadece Ukrayna özelini değil, Akdeniz, Arktik Okyanusu, Orta Afrika, ve Latin Amerika coğrafyasında da ekonomi politiğin yeniden şekillenmesini etkileyebileceğini söyleyebiliriz.  

Asya-Pasifik’te ABD-Çin ve Sibirya’da Rusya-Çin ilişkileri de sürece ayrı bir renk katıyor!

ABD’nin ön plana çıktığı, Birleşik Krallığın çok ses çıkarmadan dünya siyasetinde etkinliğini artırdığı, Rusya’nın güç gösterisi bağlamında prestij kazandığı, Çin, Hindistan ve Brezilya’nın ekonomi politik anlamında yeni aktörler olarak önemsendiği bir dönemden geçiyoruz…

Karmaşık ve çok kutuplu bir yapıya evrilen bu dünya sisteminde son dönemde ortaya çıkan gelişmelerin doğal olarak Akdeniz jeopolitiğinin ortasında bulunan Kıbrıs’a dair etkilerini hissediyoruz ve hissetmeye devam edeceğiz…