Kış Gibi Sevmek

Özdemir Asaf’ın dilinde kelimeler birbirine sürtünür; kıvılcım çıkar. O meşhur şiirinde sevdiğine “hep üşüdüğünü, çünkü kış olduğunu” söyler—bir duygu hâlinin mevsime dönüşmesi. Sevgi, onun dizelerinde bir sıcaklık arayışı değil yalnızca; aynı zamanda, yakışmanın, yakışmayı zorlamayan bir zarafetle gerçekleşmesi.

Şiirin taşıdığı temel duygu, kırılganlıkla cesaretin yan yana yürüyüşüdür. Sevmek, Asaf’ta edilgen bir hayranlık değil; “büyük işlere kalkışmak” cesaretidir. Fakat bu kalkış, karşı tarafı zorlayan bir gövde gösterisi değildir. İnce bir sızıyla, nazik bir ısrarla kendini belli eder. “Yakışmak” kelimesi tam burada güzelleşir: İki insanın birbirine boyun eğmeden, birbirini eğmeden duran uyumu.

Kış metaforu, sevgideki emeği hatırlatır. Kışta ısınmak için ateş yakmak gerekir; yani sevgi de emek ister. Sıcaklığı hazır bulamayız. Bir bakış, bir cümle, bir omuz… Hepsi küçük odun parçalarıdır. Ateşi birinin tek başına harlaması yetmez; öbürü de üflemelidir.

Şiiri okurken aklımıza gelen soru şudur: “Ben hangi sevgiye yakışıyorum?” Yakışmak, yalnızca estetik bir uyum değil, etik bir uyumdur. Birbirini büyüten, çoğaltan bir ortaklık. Yakışmadığımız ilişkiler ise bizi küçültür; kelimelerimize kış değil, buz olur.

Belki bu yüzden Asaf’ın dizeleri yıllar geçse de tazedir. Çünkü insanın ihtiyacı değişmez: İçimizi titreten bir sevgi ve o sevgiye yakışacak bir duruş. Kış gibi dürüst, kış gibi berrak ve kıştan bahara yürüyen bir umutla...